Οι αποδείξεις έχουν συσσωρευθεί από χρόνια και μερικοί επιστήμονες έχουν ήδη κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου. Ο περισσότερος κόσμος όμως, μόλις πρόσφατα άρχισε να μαθαίνει για το φαινόμενο αυτό.
Το διοξείδιο του άνθρακα, ένα φυσικό συστατικό της ατμόσφαιρας, δημιουργεί θέρμανση της επιφάνειας της γης, ένα φαινόμενο που είναι γνωστό ως θερμοκηπιακή επίδραση. Καθώς το φως του ήλιου φτάνει στον πλανήτη μας, το μεγαλύτερο μέρος της ηλιακής ενέργειας - περίπου το 70% - απορροφάται από τη γη. Από την ενέργεια που απορροφάται, ένα μέρος αντανακλάται με τη μορφή θερμής υπέρυθρης ακτινοβολίας Το διοξείδιο του άνθρακα παγιδεύει μέρος αυτής της ενέργειας, θερμαίνοντας τη γη όπως το τζάμι ενός θερμοκηπίου. Έχει υπολογιστεί ότι χωρίς τη θερμοκηπιακή επίδραση, η γη θα ήταν περίπου 10 C πιο ψυχρή.
Οι ζωντανοί οργανισμοί, τόσο οι χερσαίοι όσο και οι θαλάσσιοι, συμβάλλουν στην απελευθέρωση διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα. Τα φυτά δεσμεύουν το διοξείδιο του άνθρακα με την φωτοσύνθεση και τα φυτά και τα ζώα, το απελευθερώνουν με την αναπνοή. Η ζωή πάνω στον πλανήτη απορροφά τόσο διοξείδιο του άνθρακα από την ατμόσφαιρα όσο απελευθερώνει. Ο άνθρωπος όμως εδώ και χρόνια αυξάνει συνεχώς την ποσότητα του στην ατμόσφαιρα με τις καύσεις τεραστίων ποσοτήτων ορυκτών καυσίμων. Αυτά τα καύσιμα, το πετρέλαιο και ο άνθρακας, δεν είναι τίποτα άλλο παρά τα απολιθωμένα υπολείμματα αρχέγονων δασών. Εμείς ελευθερώνουμε την ενέργειά τους και τα μετατρέπουμε σε διοξείδιο του άνθρακα όταν οδηγούμε τα αυτοκίνητά μας. Ακόμη, κόβουμε τα τροπικά δάση που δεσμεύουν ένα πολύ μεγάλο μέρος του διοξειδίου, τα καίμε και ελευθερώνουμε ακόμη περισσότερο με αυτή τη διεργασία.
Το διοξείδιο του άνθρακα έχει αυξηθεί κατά 25% από το 1850 και ο πλανήτης μπορεί να συνεχίσει να θερμαίνεται, ένα φαινόμενο που είναι γνωστό ως παγκόσμια θέρμανση. Το πόσο πολύ μπορεί να θερμανθεί και ποιες μπορεί να είναι οι συνέπειες αυτής της θέρμανσης, είναι κάτι που έχει προκαλέσει πολλή συζήτηση. Κατά τη διάρκεια του εικοστού αιώνα έχει συμβεί μια αύξηση της τάξης των 0,5 C, αλλά μερικοί προβλέπουν μια αύξηση 2 C μέχρι 4 C ατά τον επόμενο αιώνα. Η άνοδος της θερμοκρασίας θα προκαλέσει αυξημένη εξάτμιση νερού από τους ωκεανούς, αυξημένες βροχοπτώσεις, τυφώνες και άλλα φαινόμενα. Μερικές περιοχές θα γίνουν ξηρότερες και άλλες υγρότερες από πριν. Οι επιστήμονες φοβούνται πως οι πάγοι στους πόλους θα αρχίσουν να λιώνουν και ότι το επίπεδο της θάλασσας θα ανεβεί και θα πλημμυρίσει παράκτιες περιοχές. Για το ποια έκταση θα έχει και με ποια ταχύτητα θα εξελιχθεί το φαινόμενο, οι επιστήμονες έχουν διαφορετικές απόψεις. Οι προβλέψεις κυμαίνονται από 0,3 έως 1,5 μέτρα μέχρι το 2030. Αν και αυτό δεν είναι σίγουρο, μερικές χώρες έχουν αρχίσει να σχεδιάζουν μέτρα για την αντιμετώπιση της ανόδου της στάθμης του νερού. Μεγάλες εκτάσεις της Φλώριδας και της Ολλανδίας θα καλυφθούν από νερό και μερικά νησιωτικά κράτη, όπως οι Μαλβίδες και τα Κιριμπάτι, θα εξαφανιστούν εντελώς.
Και άλλα αέρια επίσης ενισχύουν το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Ένα είναι το μεθάνιο, που κανονικά ελευθερώνεται στους ορυζώνες και τα έλη. Υπεύθυνοι είναι ακόμη οι χλωροφθοράνθρακες (CFCs) που χρησιμοποιούνται στα σπρέι Οι χλωροφθοράνθρακες συμμετέχουν επίσης και σε μια άλλη προοδευτική καταστροφή: την σταδιακή καταστροφή του στρώματος του όζοντος της ατμόσφαιρας. Αυτό το φυσικό στρώματα του αερίου όζοντος προστατεύει τη ζωή από την υπεριώδη ακτινοβολία, που είναι βλαβερή γιατί προκαλεί γενετικές μεταλλάξεις και καρκίνο. Ακόμη, η καταστροφή του όζοντος δεν επιτρέπει την περίσσεια θερμότητας να απομακρυνθεί από τη γη και έτσι ενισχύει τη θερμοκηπιακή επίδραση Στις μέρες μας, μια "τρύπα του όζοντος" εμφανίζεται κάθε χρόνο, πάνω από την Αρκτική και την Ανταρκτική. Η καταστροφή φαίνεται να πλανάται πάνω από τη γη, εκτός αν σταματήσουμε να αυξάνουμε την ποσότητα του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα.
Το διοξείδιο του άνθρακα, ένα φυσικό συστατικό της ατμόσφαιρας, δημιουργεί θέρμανση της επιφάνειας της γης, ένα φαινόμενο που είναι γνωστό ως θερμοκηπιακή επίδραση. Καθώς το φως του ήλιου φτάνει στον πλανήτη μας, το μεγαλύτερο μέρος της ηλιακής ενέργειας - περίπου το 70% - απορροφάται από τη γη. Από την ενέργεια που απορροφάται, ένα μέρος αντανακλάται με τη μορφή θερμής υπέρυθρης ακτινοβολίας Το διοξείδιο του άνθρακα παγιδεύει μέρος αυτής της ενέργειας, θερμαίνοντας τη γη όπως το τζάμι ενός θερμοκηπίου. Έχει υπολογιστεί ότι χωρίς τη θερμοκηπιακή επίδραση, η γη θα ήταν περίπου 10 C πιο ψυχρή.
Οι ζωντανοί οργανισμοί, τόσο οι χερσαίοι όσο και οι θαλάσσιοι, συμβάλλουν στην απελευθέρωση διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα. Τα φυτά δεσμεύουν το διοξείδιο του άνθρακα με την φωτοσύνθεση και τα φυτά και τα ζώα, το απελευθερώνουν με την αναπνοή. Η ζωή πάνω στον πλανήτη απορροφά τόσο διοξείδιο του άνθρακα από την ατμόσφαιρα όσο απελευθερώνει. Ο άνθρωπος όμως εδώ και χρόνια αυξάνει συνεχώς την ποσότητα του στην ατμόσφαιρα με τις καύσεις τεραστίων ποσοτήτων ορυκτών καυσίμων. Αυτά τα καύσιμα, το πετρέλαιο και ο άνθρακας, δεν είναι τίποτα άλλο παρά τα απολιθωμένα υπολείμματα αρχέγονων δασών. Εμείς ελευθερώνουμε την ενέργειά τους και τα μετατρέπουμε σε διοξείδιο του άνθρακα όταν οδηγούμε τα αυτοκίνητά μας. Ακόμη, κόβουμε τα τροπικά δάση που δεσμεύουν ένα πολύ μεγάλο μέρος του διοξειδίου, τα καίμε και ελευθερώνουμε ακόμη περισσότερο με αυτή τη διεργασία.
Το διοξείδιο του άνθρακα έχει αυξηθεί κατά 25% από το 1850 και ο πλανήτης μπορεί να συνεχίσει να θερμαίνεται, ένα φαινόμενο που είναι γνωστό ως παγκόσμια θέρμανση. Το πόσο πολύ μπορεί να θερμανθεί και ποιες μπορεί να είναι οι συνέπειες αυτής της θέρμανσης, είναι κάτι που έχει προκαλέσει πολλή συζήτηση. Κατά τη διάρκεια του εικοστού αιώνα έχει συμβεί μια αύξηση της τάξης των 0,5 C, αλλά μερικοί προβλέπουν μια αύξηση 2 C μέχρι 4 C ατά τον επόμενο αιώνα. Η άνοδος της θερμοκρασίας θα προκαλέσει αυξημένη εξάτμιση νερού από τους ωκεανούς, αυξημένες βροχοπτώσεις, τυφώνες και άλλα φαινόμενα. Μερικές περιοχές θα γίνουν ξηρότερες και άλλες υγρότερες από πριν. Οι επιστήμονες φοβούνται πως οι πάγοι στους πόλους θα αρχίσουν να λιώνουν και ότι το επίπεδο της θάλασσας θα ανεβεί και θα πλημμυρίσει παράκτιες περιοχές. Για το ποια έκταση θα έχει και με ποια ταχύτητα θα εξελιχθεί το φαινόμενο, οι επιστήμονες έχουν διαφορετικές απόψεις. Οι προβλέψεις κυμαίνονται από 0,3 έως 1,5 μέτρα μέχρι το 2030. Αν και αυτό δεν είναι σίγουρο, μερικές χώρες έχουν αρχίσει να σχεδιάζουν μέτρα για την αντιμετώπιση της ανόδου της στάθμης του νερού. Μεγάλες εκτάσεις της Φλώριδας και της Ολλανδίας θα καλυφθούν από νερό και μερικά νησιωτικά κράτη, όπως οι Μαλβίδες και τα Κιριμπάτι, θα εξαφανιστούν εντελώς.
Και άλλα αέρια επίσης ενισχύουν το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Ένα είναι το μεθάνιο, που κανονικά ελευθερώνεται στους ορυζώνες και τα έλη. Υπεύθυνοι είναι ακόμη οι χλωροφθοράνθρακες (CFCs) που χρησιμοποιούνται στα σπρέι Οι χλωροφθοράνθρακες συμμετέχουν επίσης και σε μια άλλη προοδευτική καταστροφή: την σταδιακή καταστροφή του στρώματος του όζοντος της ατμόσφαιρας. Αυτό το φυσικό στρώματα του αερίου όζοντος προστατεύει τη ζωή από την υπεριώδη ακτινοβολία, που είναι βλαβερή γιατί προκαλεί γενετικές μεταλλάξεις και καρκίνο. Ακόμη, η καταστροφή του όζοντος δεν επιτρέπει την περίσσεια θερμότητας να απομακρυνθεί από τη γη και έτσι ενισχύει τη θερμοκηπιακή επίδραση Στις μέρες μας, μια "τρύπα του όζοντος" εμφανίζεται κάθε χρόνο, πάνω από την Αρκτική και την Ανταρκτική. Η καταστροφή φαίνεται να πλανάται πάνω από τη γη, εκτός αν σταματήσουμε να αυξάνουμε την ποσότητα του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα.
Castro P., M. E. Huber, 1999, Θαλάσσια Βιολογία, Επιμέλια ελληνικής έκδοσης Θ. Κούκουρας, Ε. Βουλτσιάδου, εκδόσεις University Studio Press.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου