Πέμπτη 26 Νοεμβρίου 2009

Η απαρχή της ζώης: Παραγωγή μορίων RNA στο νερό

Ένα βασικό ερώτημα για την απαρχή των βιολογικών μορίων όπως το RNA και το DNA, είναι το πως συνάχθηκαν αρχικά δισεκατομμύρια χρόνια πριν από απλούς προδρόμους. Ερευνητές στην Ιταλία έχουν αναδομήσει ένα από μέχρι τώρα νεότερα εξελικτικά βήματα: παρήγαγαν μακριές αλυσίδες RNA από δομικές μονάδες χρησιμοποιώντας απλά ζεστό νερό.

Αρκετοί ερευνητές πιστεύουν ότι το RNA είναι πρώτα βιολογικά μόρια, αρχαιότερο από το DNA και τις πρωτεΐνες, πάντως έχει υπάρξει μικρή πρόοδος στην παραγωγή RNA από "προβιωτικά" μόρια που πιθανώς υπήρχαν στην πρωτόγονη γη, δισεκατομμύρια χρόνια πριν.


Τώρα, ο Ernesto Di Mauro και οι συνεργάτες του βρήκαν ότι τα αρχαία μόρια που καλούνται κυκλικά νουκλεοτίδια μπορούν σε συνενωθούν στο νερό και να σχηματίσουν πολυμερή με πάνω από 100 νουκλεοτίδια μήκος σε νερό από 40 έως 90 βαθμών Κελσίου - παρόμοια θερμοκρασία με αυτήν που επικρατούσε στην αρχέγονη γη.

Τα κυκλικά νουκλεοτίδια, όπως το κυκλικό-AMP, είναι πολύ όμοια με τα νουκλεοτίδια που συνθέτουν τα κομμάτια του DNA και του RNA (Α, Τ, G και C), με την διαφορά ότι έχουν έναν παραπάνω χημικό δεσμό και υιοθετούν μία δακτυλιοειδή δομή. Αυτός ο παραπάνω χημικός δεσμός κάνει τα κυκλικά νουκλεοτίδια πιο αντιδραστικά και για αυτό μπορούν συνενώνονται σε μακριές αλυσίδες με έναν ικανοποιητικό ρυθμό (περίπου 200 ώρες για να σχηματιστεί αλυσίδα 100 νουκλεοτιδίων).

Το εύρημα αυτό είναι συναρπαστικό καθώς τα κυκλικά νουκλεοτίδια μπορούν να σχηματιστούν εύκολα από απλά χημικά όπως η φορμαλδεύδη, καθιστώντας τα έτσι ως ευλογοφανή προβιωτικά συστατικά παρόντα κατά τους αρχέγονους χρόνους. Συνεπώς, αυτή η μελέτη μπορεί να αποκαλύψει πως δημιουργήθηκαν τα πρώτα κομμάτια της γενετικής πληροφορίας.

Πηγή ScienceDaily

Τρίτη 17 Νοεμβρίου 2009

Μαστογραφία: Τί 40 τί... 50!

Επιστημονικός «πόλεμος» έχει ξεσπάσει στις ΗΠΑ μετά την ανακοίνωση νέων κατευθυντήριων γραμμών για τον προληπτικό έλεγχο καρκίνου του μαστού. Οι νέες οδηγίες τάσσονται υπέρ της έναρξης προληπτικής μαστογραφίας μετά την ηλικία των 50 ετών, αντί των 40 που ισχύει σήμερα.

Οι νέες οδηγίες, εκδόθηκαν από την Ομάδα Εργασίας Προληπτικού Ελέγχου των ΗΠΑ, η οποία διατείνεται πως η εν λόγω ενέργεια θα μειώσει κάθετα τον αριθμό των μαστογραφιών στις ΗΠΑ και θα απαλλάξει τις γυναίκες από την ανησυχία που προκαλούν οι ψευδείς «συναγερμοί». Επιπλέον, θα μειώσει και το κόστος των εξετάσεων.

Ωστόσο, ειδικοί επιστήμονες δηλώνουν πως η αλλαγή αυτή σημαίνει ότι περισσότερες γυναίκες θα καταλήξουν από καρκίνο του μαστού.

Οι νέες οδηγίες βασίζονται σε μεγάλο βαθμό σε στατιστικά μοντέλα ανεπτυγμένα σε ηλεκτρονικό υπολογιστή από έξι ανεξάρτητες ερευνητικές ομάδες στις ΗΠΑ και την Ευρώπη.

Τα μοντέλα προέβλεψαν ότι η εξέταση γυναικών 50-69 ετών κάθε δύο χρόνια θα εντόπιζε σχεδόν ισάριθμα περιστατικά καρκίνου του μαστού (81%) και παράλληλα θα οδηγούσε στο ήμισυ των ψευδών θετικών αποτελεσμάτων.

«Αν και η USPSTF αναγνωρίζει ότι το όφελος του προληπτικού ελέγχου είναι ισοδύναμο για τις γυναίκες ηλικίας 40-49 ετών και τις γυναίκες 50-59 ετών, η συχνότητα και οι συνέπειες του καρκίνου του μαστού διαφέρουν στις δύο ηλικιακές ομάδες» δηλώνουν ειδικοί από της USPSTF.

Οι προηγούμενες συστάσεις που είχε εκδώσει η ομάδα το 2002 συνιστούσαν μαστογραφία ρουτίνας κάθε δεύτερο χρόνο για όλες τις γυναίκες άνω των 40.

Ο καθηγητής ακτινολογίας στην Ιατρική Σχολή του Harvard Ντάνιελ Κόπανς, εξηγεί πως «είναι επιστημονικά αβάσιμες και θα καταδικάσουν τις γυναίκες ηλικίας 40-49 ετών σε περισσότερους θανάτους από καρκίνο του μαστού».

«Εκτιμώ πως εάν δεν προβούν σε προληπτικό έλεγχο όλες οι γυναίκες σε ηλικία 40 ετών θα χαθεί η ευκαιρία να σώσουμε ζωές», λέει η δρ Ελίζαμπεθ Φόντθαμ πρύτανης στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου της Λουϊζιάνα.

Η Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρεία (ACS) δήλωσε ότι θα αγνοήσει τις νέες οδηγίες. «Η ACS θα συνεχίσει να συνιστά σε γυναίκες μέσου κινδύνου να ξεκινούν τον έλεγχο σε ηλικία 40 ετών και να εξετάζονται κάθε χρόνο» δήλωσε ο δρ Λεν Λίφχτενφελντ.

«Οι νέες αυτές οδηγίες δείχνουν να αντανακλούν μια συνειδητή απόφαση για ορθολογισμό στην περίθαλψη» εξηγεί η δρ Κάρολ Λι, πρόεδρος της Επιτροπής Απεικόνισης Μαστού του Αμερικανικού Κολεγίου Ακτινολογίας.

Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιστημονική επιθεώρηση Annals of Internal Medicine.


Πηγή: Τα Νέα

Σάββατο 14 Νοεμβρίου 2009

Ιχνηλάτιση της εξελικτικής ιστορίας ενός σπάνιου πιθήκου

Ένας από τους πιο σπάνιους αφρικανικούς πιθήκους είναι πιθανό να έχει διασταυρωθεί με μπαμπουίνους στο παρελθόν σύμφωνα με μία νέα γενετική έρευνα.

Ο μεγάλος αυτός πίθηκος, που ονομάζεται Rungwecebus kipunji, ή kipunji για συντομία, βρέθηκε το 2003 και το 2006 ανακαλύφθηκε ότι άνηκε σε ένα ξεχωριστό γένος, κάτι που έχει να συμβεί στην πρωτευοντολογία από το 1923. Ο ντροπαλός αυτός κάτοικος των δέντρων, με το μαύρο πρόσωπο και την μακριά καφέ γούνα κατοικεί σε δύο κομμάτια δάσους στην Τανζανία με συνολική έκταση 18 τετραγωνικά χιλιόμετρα.

Οι επιστήμονες δεν είναι σίγουροι για το πότε οι μπαμπουίνοι, που περιλαμβάνουν διάφορα είδη του γένους Papio, απέκλιναν από το Rungwecebus. Πάντως, τα δύο δεν μοιάζουν, με τους μπαμπουίνους να έχουν μία πλατιά και μακριά μύτη που δεν βρίσκεται στα kipunjii, και οι αρσενικοί μπαμπουίνοι συνήθως έχουν πολύ μεγαλύτερο βάρος σώματος, φτάνοντας περίπου τα 30 κιλά, ενώ οι αρσενικοί kipunjii ζυγίζουν περίπου 15 κιλά.

Μία ομάδα ερευνητών από το National Evolutionary Synthesis Center in Durham, N.C. προχώρησε σε γενετικές αναλύσεις περιττωμάτων και δειγμάτων ιστού που συλλέχθηκαν και από τους δύο πληθυσμούς των kipunjii, αυτού από τα νότια highlands της Τανζανίας και και του γειτονικού από βουνά Udzungwa.


Στα δείγματα από τα νότια highlands βρήκαν μέρη όμοια με αυτά των μπαμπουίνων, προτείνοντας σύμφωνα με τους ερευνητές ότι διασταυρώθηκαν κάποια στιγμή μετά την απόκλισής τους.

"Πολύ πίσω στην εξελικτική ιστορία του πληθυσμού υπήρξε τουλάχιστον μία στιγμή όπου συνέβη δια-γονιμοποίηση με τους μπαμπουίνους" λέει ο Tim Davenport του Wildlife Conservation Society.

Τα δείγματα από τα βουνά Udzungwa δεν έδειξαν καθόλου ίχνη DNA μπαμπουίνων.

Από τη στιγμή που οι ερευνητές μελέτησαν μόνο το μιτοχονδριακό DN, το οποίο κληρονομείται στους νεοσσούς από τις μητέρες τους, γνωρίζουν ότι οι σεξουαλικές σχέσεις πρέπει να ενός αρσενικού kipunjii και ενός θηλυκού μπαμπουίνου. Όσον αφορά στο πως βρέθηκαν τα ζώα αυτά για να διασταυρωθούν δεν είναι εξακριβωμένο Τα kipunjii κυρίως κρύβονται στα δέντρα ενώ οι μπαμπουίνοι είναι εδαφόβιοι.

"Προς το παρών λέμε ιστορίες για το τι συνέβη σε κάποιο σημείο της εξελικτικής ιστορίας" λέει ο Roberts. "Οι μπαμπουίνοι μπαίνουν στα δάση για να τραφούν, να αποφύγουν θηρευτές και να κοιμηθούν και οι kipunji κατεβαίνουν στο έδαφος και έχουν παρατηρηθεί και εκτός δασών".

Οι ερευνητές ψάχνουν αν το DNA των μπαμπουίνων έχει δώσει κάποιο πλεονέκτημα στους kipunjii, και θα μπορούσε να εξηγηθεί γιατί υπάρχουν 1000 πίθηκοι στο νότια highlands (ο πληθυσμός με DNA μπαμπουίνων) και μόνο 100 στα βουνά Udzungwa.

"Έχουμε δύο ξεχωριστούς πληθυσμούς που είναι ελαφρώς γενετικά διαφορετικοί, συνεπώς μέχρι να μάθουμε περισσότερο είναι πολύ σημαντικό να τους προστατέψουμε και τους δύο. Μπορεί αυτές οι γενετικές διαφορές να είναι ένα εμπόδιο στην επιβίωσή τους στο μέλλον".

Από LiveScience

Τρίτη 10 Νοεμβρίου 2009

Το σμήνος


Τσουνάμι καταστρέφει τις πόλεις της βόρειας Ευρώπης, φονικές μέδουσες ερημώνουν τις παραλίες της Αυστραλίας, μολυσμένα καβούρια -φορείς μιας ανίατης ασθένειας- κατακλύζουν το υδροδοτικό σύστημα της Νέας Υόρκης αποδεκατίζοντας τον πληθυσμό, εκατομμύρια τερατώδη σκουλήκια αποσταθεροποιούν το βυθό στις ακτές της Νορβηγίας, φάλαινες επιτίθενται σε πλοία και τα βυθίζουν. Η ανθρωπότητα δέχεται μια συντονισμένη και μαζική επίθεση. Η βασική διαχωριστική γραμμή μεταξύ ανθρώπων και ζώων έχει χαθεί: τα ζώα έχουν αποκτήσει ξαφνικά συνείδηση του εαυτού τους και στρέφονται εναντίον του ανθρώπινου είδους με σκοπό την εξόντωσή του. Είναι όμως έτσι τα πράγματα; Μήπως υπάρχει κάποιος σκοτεινός νους που οργανώνει και συντονίζει τον εφιάλτη; Οι επιστήμονες αναγκάζονται να παραδεχτούν ότι ο άνθρωπος γνωρίζει τελικά για τον πλανήτη Γη πολύ λιγότερα πράγματα απ' όσα γνωρίζει για το Διάστημα.

Ένα εκπληκτικό οικολογικό θρίλερ, που πούλησε στη Γερμανία μέσα σε τρία χρόνια πάνω από 2.000.000 αντίτυπα.

Απόσπασμα από το βιβλίο

"...Αντικατοπτρίζει την ανθρώπινη οπτική. Όταν τα πολλά παρακλάδια κάποιου γένους ζώων εξαφανίζονται και επιβιώνει ένα, τείνουμε να το εκλαμβάνουμε ως τον κυρίαρχο κλάδο. Γιατί; Μόνο επειδή αυτό - ακόμα- ζει. Και ποιος μας λέει ότι δεν βλέπουμε μια ασήμαντη παραφυάδα που απλώς τα καταφέρνει μέχρι στιγμής καλύτερα από τις άλλες; Εμείς οι άνθρωποι είμαστε το μοναδικό εναπομείναν είδος ενός κάποτε θαλερού θάμνου της εξέλιξης. Τα κατάλοιπα μιας ανάπτυξης που τα άλλα παρακλάδια της ξεράθηκαν, οι τελευταίοι επιζώντες ενός πειράματος ονόματι Homo: Homo Australopithecus: εξέλιπεν. Homo habilis: εξέλιπεν. Homo sapiens neanderthalensis: εξέλιπεν. Homo sapiens sapiens: διασώζεται. Έχουμε προσώρας επικρατήσει στον πλανήτη, αλλά προσοχή! - Οι νεόπλουτοι της εξέλιξης δεν πρέπει να συγχέουν την κυριαρχία με την εγγενή υπεροχή και τη μακροπρόθεσμη επιβίωση. Θα μπορούσαμε να εξαφανιστούμε γρηγορότερα απ' όσο θα θέλαμε..."

Πέμπτη 5 Νοεμβρίου 2009

Μεταναστεύσεις φαλαινών: Το μεγαλύτερο ταξίδι στη γη

Η γκρίζα φάλαινα (Eschrichitius robustus) έχει τη μεγαλύτερη μεταναστευτική διαδρομή από κάθε άλλο θηλαστικό απόστασης 18.000 χιλιομέτρων. Στα τέλη Μαïου με αρχές Σεπτεμβρίου ξεκινούν από την βόρεια Βερίγγεια θάλασσα προς τα Αλεούτια νησιά κι από κει κατά μήκος του κόλπου της Αλάσκας ταξιδεύουν προς την Καλιφόρνια και το Μεξικό. Γενικά, πρώτα ξεκινούν το ταξίδι αυτό τα θηλυκά και φτάνουν στο κόλπο της Καλιφόρνιας στα τέλη Φεβρουαρίου όπου γεννούν όσα κυοφορούν ή ζευγαρώνουν με τα αρσενικά όσα δεν κυοφορούν. Μετά τη γέννηση των μικρών στα τέλη Μαρτίου ξεκινά η μετανάστευση προς τα βόρεια με τελευταία τα θηλυκά που έχουν μικρά.

Για ποιο λόγο όμως μεταναστεύουν τα κητώδη δεν είναι τελείως εξακριβωμένο. Έχουν διατυπωθεί πολλές υποθέσεις και θεωρίες για τα πλεονεκτήματα που προσφέρουν οι ετήσιες μεταναστεύσεις των φαλαινών, καμία όμως δεν εξηγεί με ακρίβεια τις μετακινήσεις όλων των ειδών κητωδών. Η πρώτη υπόθεση, η υπόθεση Brodie (Brodie, 1975), είναι η πιο διάσημη από όλες και προτείνει ότι τα κητώδη εξοικονομούν ενέργεια για τη μετακίνησή τους στα τροπικά νερά όπου επικρατούν καλύτερες συνθήκες τόσο ως προς την θερμοκρασία του νερού το χειμώνα όταν η θερμοκρασία στους πόλους φτάνει στα χαμηλότερα επίπεδα, όσο και ως προς την αφθονία της λείας των φαλαινών που το χειμώνα επίσης μειώνεται στα νερά των πόλων.

Η δεύτερη θεωρία αφορά στην εξελικτική ιστορία των λόγων της μετανάστευσης και αναφέρεται με τον όρο evolutionary “tradition”(Evans, 1985). Σύμφωνα με τη θεωρία αυτή οι μεταναστεύσεις των φαλαινών είναι υποτυπώδες κατάλοιπο της παλαιάς εποχής όταν οι ήπειροι ήταν κοντά η μία στην άλλη. Κάτι τέτοιο όμως αξιώνει ότι δεν πρέπει να υπήρχε κάποια ισχυρή εξελικτική πίεση που να ευνόησε την αναπαραγωγή των θαλάσσιων αυτών θηλαστικών στα τροπικά νερά, πράγμα που δεν ισχύει καθώς υπάρχουν πολλά παραδείγματα ειδών φαλαινών που δεν μεταναστεύον κάθε χρόνο όπως η καμπουροφάλαινα.

Επόμενη είναι η υπόθεση της αναζήτησης τροφής (Payne, 1995)σύμφωνα με την οποία οι φάλαινες μειώνουν την περίοδο χωρίς να τραφούν με το να μετακινούνται το χειμώνα στα μεσαία γεωγραφικά πλάτη όπου το πλαγκτόν αφθονεί προτού φτάσουν στις περιοχές αναπαραγωγής. Κι αυτή όμως η θεωρία τείνει να απορριφθεί καθώς υπάρχουν παρατηρήσεις φαλαινών που περνούν το χειμώνα στους πόλους.

Η τελευταία θεωρία ονομάζεται θεωρία της επιβίωσης των νεογέννητων και είναι αποδεκτή περισσότερο από όλες τις παραπάνω (Corkeron, Connor, 1999). Η συγκεκριμένη υπόθεση προτείνει ότι το μητρικό ένστικτο και το ένστικτο επιβίωσης του είδους οδηγεί στην μετανάστευση. Αυτό όμως σημαίνει πως η θεωρία αφορά μόνο στα θηλυκά του είδους και λιγότερα στα αρσενικά. Οι θηλυκές φάλαινες έχουν το κίνητρο για μετανάστευση, τα αρσενικά όμως ακολουθούν για να αυξήσουν τις πιθανότητες του ζευγαρώματος. Όπως έχει αποδειχτεί (Eberhardt and Norris 1964, Pacheco 1998) τα νεογνά είναι σε άμεσο κίνδυνο τις πρώτες μέρες της γέννησής τους ιδίως αν βρίσκονται ακόμη κοντά στο τόπο γέννησής τους. Αυτό όμως δεν εξηγεί το λόγο που οι φάλαινες δεν γεννούν στα ψηλά γεωγραφικά πλάτη. Οι λόγοι που εξηγούν την παραπάνω παρατήρηση συνοψίζονται στις ακόλουθες φράσεις: 1) «θερμοκανονικότητα» (thermoregulation) των νεογνών, 2) ύπαρξη ήρεμων νερών στον ισημερινό, και 3) αποφυγή της θήρευσης από όρκες. Αρχικά, η ανάπτυξη των νεογνών επιτυγχάνεται ευκολότερα στα ζεστά νερά του ισημερινού στα οποία δεν χρειάζεται να δαπανήσουν επιπρόσθετη ενέργεια για να διατηρήσουν την θερμοκρασία του σώματός τους όπως θα συνέβαινε στα πολικά νερά. Επομένως, η υπόθεση της «θερμοκανονικότητας» είναι μία προέκταση της υπόθεσης Brodie. Επιπλέον, η υπόθεση των ήρεμων νερών αφορά στην ικανότητα κολύμβησης των μικρών φαλαινών μετά τη γέννησή τους. Έχει παρατηρηθεί ότι θηλυκές καμπουροφάλαινες στην Καραϊβική προτιμούν νερά κοραλλιογενών υφάλων τα οποία παρέχουν ένα ασφαλές περιβάλλον στα μικρά τους για κολύμπι (Whitehead και Moore,1982). Ακόμη, η κολύμβηση σε ήρεμα νερά εξοικονομεί ενεργειακό κόστος σε σχέση με τη κολύμβηση σε δυνατά ρεύματα. Τέλος, ο κίνδυνος θήρευσης των μικρών από φάλαινες δολοφόνους αφορά στα υψηλά γεωγραφικά πλάτη στα οποία οι όρκες αφθονούν (Corkeron, Connor, 1999). Κάτι τέτοιο είναι ίσως το πιο μεγάλο κίνητρο για μετανάστευση των φαλαινών στα τροπικά νερά. Οι όρκες, παρόλο που υπάρχουν ορισμένα περιστατικά, δεν ακολουθούν τις μεγαλόσωμες φάλαινες με μπαλένες κατά τα μεταναστευτικά τους ταξίδια. Αυτό εξηγείται από την θεωρία ότι δεν συμφέρει ενεργειακά τις φάλαινες δολοφόνους ένα τόσο μεγάλο ταξίδι, αντίθετα οι φάλαινες με μπαλένες που είναι ζώα με μεγαλύτερο μέγεθος επωφελούνται από αυτήν την μετακίνηση τα χαμηλά γεωγραφικά πλάτη, ενώ επίσης οι δίαιτα των φαλαινών δολοφόνων στηρίζεται περισσότερο στα πτερυγιόποδα από ότι στα κητώδη (Baird et al, 1992). Είναι φανερό, λοιπόν, ότι η τελευταία υπόθεση για τους λόγους της μετανάστευσης εξηγεί σχεδόν πλήρως τις περιπτώσεις μετανάστευσης των είδών των κητωδών.

Τρίτη 3 Νοεμβρίου 2009

Αιολική ενέργεια εναντίον πανίδας

Η νέα πρόκληση που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα είναι το θέμα της ενέργειας. Έτσι έχουν αναπυχθεί πολλοί τρόποι, όπως η εκμετάλλευση της ηλιακής και της γεωθερμικής ενέργειας, για να λυθεί το πρόβλημα της μείωσης αποθεμάτων πετρελαίου, αλλά και γενικότερη της ρύπανσης (και όχι μόνο) που προκαλόυν οι συμβατικές μέθοδοι παραγωγής ενέργειας. Μία πολύ δημοφιλής μέθοδος για την παραγωγή "πράσινης ενέργειας" είναι ηεκμετάλλευση της αιολικής ενέργειας. Παντού γύρω από αυτήν την ενέργεια ακούγονται πλεονεκτήματα και κάποιοι ονειρεύονται μία Ελλάδα με ανεμογεννήτριες παντού, ειδικά στα νησιά. Βέβαια, αυτοί είναι κυρίως οι επιχειρηματιές που ασχολούνται με τις ανεμογεννήτριες.

Αρκέτοι ερευνητές και οικολογικές οργανώσεις έχουν εντούτοις εκφράσει την ανησυχία τους για την ζημιά που έχουν οι ανεμογεννήτριες σε πουλιά αλλά και νυχτερίδες, κατά κύριο λόγο. Τα ζώα αυτά επειδή πετούν συχνά χτυπούν με τα πτερύγια των συσκευών και είτε πεθαίνουν είτε τραυματίζονται πολύ άσχημα. Συγκεκριμένα για της νυχτερίδες, θανατώνονται λόγω της αλλαγής στην πίεση του αέρα που προκαλείται από τις τουρμπίνες (BBC News).

Συνεπώς, όταν βάζεις ανεμογεννήτριες σε μέρη που δεν πρέπει έχεις ένα αποτέλσμα σαν το παρακάτω, που είναι από την Κρήτη:



Οι απώλειες σε γύπες είναι κάτι που γενικά δεν είναι ανεκτό. Αποτελούν ένα ευαίσθητο τμήμα της ορνιθοπανίδας μας. Προβλήματα πιθανώς να προκύψουν και για τους μαυρόγυπες της Δαδιάς (WWF). Το παραπάνω βίντεο αποτελεί ένα ακλόνητο στοιχεία που ίσως αφυπνήσει όσους αδειοδοτούν τα αιολικά πάρκα μη λαμβάνοντας υπόψιν τους μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων ως θα όφειλαν.

LinkWithin

Related Posts with Thumbnails