Τετάρτη 9 Ιουνίου 2010

Αναγνώριση καλεσμάτων από νυχτερίδες

Οι νυχτερίδες μπορούν να αναγνωρίσουν μεταξύ των ηχοεντοπιστικών καλεσμάτων του δικού τους είδους και άλλων ειδών, σύμφωνα με μία έρευνα του Ινστιτούτου Μαξ Πλανκ για την Ορνιθολογία. Αυτό ισχύει ακόμα και για είδη στενά συγγενικά και με παρόμοιες οικολογικές απαιτήσεις, αλλά και με επικάλυψη στις συχνότητες καλεσμάτων.


Σε αντίθεση με τα κελαηδήματα των πτηνών και την ομιλία των ανθρώπων, τα καλέσματα ηχοεντοπισμού των νυχτερίδων χρησιμοποιούνται κυρίως για χωρικό προσανατολισμό και εύρεση τροφής αλλά όχι για επικοινωνία. Είδη νυχτερίδας με παρόμοιες οικολογικές απαιτήσεις χρησιμοποιούν παρόμοια καλέσματα ηχοεντοπισμού. Παρόλα αυτά, πρόσφατα αποκαλύφθηκε ότι οι νυχτερίδες μπορούν να αναγνωρίζουν άτομα του είδους τους από τα ατομικά τους καλέσματα, κάτι παρόμοιο με το πως οι άνθρωποι αναγνωρίζουν πρόσωπα από τη φωνή.

Τώρα, οι Maike Schuchmann και Björn Siemers του Ινστιτούτου Μαξ Πλανκ για την Ορνιθολογία είναι ικανοί να αποδείξουν ότι τα καλέσματα ηχοεντοπισμού μεταφέρουν περισσότερη πληροφορία από ότι προηγούμενα υποθέταμε. Όπως οι άνθρωποι είναι ικανοί να αναγνωρίζουν διαφορετικές γλώσσες, οι νυχτερίδες όχι μόνο μπορούν να ξεχωρίσουν τα καλέσματα του είδους τους από αυτά άλλων ειδών, αλλά και να διαχωρίζουν μεταξύ των διαφορετικών ειδών, ακόμα και αν υπάρχει επικάλυψη στις συχνότητες των καλεσμάτων. Οι επιστήμονες σύστησαν συμπεριφορικά πειράματα με δύο είδη νυχτερίδων της οικογένειας Rhinolophidae στη Βουλγαρία. Αναπαρήγαγαν καλέσματα ηχοεντοπισμού του ίδιου είδους με τη νυχτερίδα ή καλέσματα από άλλα τρία είδη διαμέσου υπερηχητικών ηχείων και ανέλυσαν τις αντιδράσεις των ζώων. Και τα δύο είδη δεν κάναν σχεδόν κανένα λάθος στην αναγνώρισή τους, τόσο μεταξύ καλεσμάτων του είδους και άλλων ειδών, όσο και μεταξύ καλεσμάτων διαφορετικών ειδών. "Η διάκριση ήταν ευκολότερη για τις νυχτερίδες όταν η συχνότητα καλέσματος ήταν ξεκάθαρα διαχωρισμένη από τη δική τους" λέει ο Maike Schuchmann κύριος συγγραφέας της μελέτης.


Τα αποτελέσματα αυτά είναι συναρπαστικά, αλλά θέτουν αμέσως κάποια ερωτήματα: "Επαναληπτικά πειράματα είναι απαραίτητα για να ελέγξουμε εάν οι νυχτερίδες όντως χρησιμοποιούν στη φύση τις ικανότητες ακουστικής αναγνώρισης των ειδών" επισημαίνει ο Björn Siemers. Μπορεί να είναι πλεονέκτημα για τα ζώα να αποφεύγουν ανταγωνιστικά ανώτερα είδη στα μέρη κυνηγιού. Από την άλλη, το να ακολουθεί ένα ζώο ένα άτομο άλλους είδους που έχει όμως ίδιες απαιτήσεις κουρνιάσματος μπορεί να είναι πλεονεκτικό για να βρει νέα καταφύγια. Έρευνα τέτοιου είδους μπορεί να εμβαθύνει τις γνώσεις μας πάνω στις αισθητήριες και γνωστικές αρχές των αλληλεπιδράσεων των ειδών σε ένα κοινωνικό επίπεδο.

Πηγή ScienceDaily

Είναι εντυπωσιακό το πως λειτουργεί το σύστημα ηχοεντοπισμού των νυχτερίδων, την τεχνολογία του οποίου πήραμε μετά εμείς οι άνθρωποι και δημιουργήσαμε τα σόναρ. Τώρα, με αυτή τη μελέτη φαίνεται πως παίζει και έναν ρόλο αναγνώρισης μεταξύ των ειδών, γεγονός που το καθιστά ακόμα πιο αξιομνημόνευτο. Ένα ακόμα εντυπωσιακό στοιχείο για τον ηχοεντοπισμό των νυχτερίδων είναι ότι εντός ενός είδους μπορεί να έχουν εμφανιστεί διαφορετικές "διάλεκτοι" σε απομονωμένους σχετικά πληθυσμούς. Συγκεκριμένα, οι Γεωργιακάκης και συνεργάτες παρουσίασαν σε συνέδριο το 2008 ότι σε εννιά είδη νυχτερίδων που μελετήθηκαν σε Κρήτη και Θράκη εμφανίζονται διαφορετικά χαρακτηριστικά στα καλέσματα των πληθυσμών στις δύο αυτές τοποθεσίες. Μου προκάλεσε πολύ μεγάλο θαυμασμό όταν το άκουσα!

3 σχόλια:

Redzlan aka Tabib είπε...

What a scary close-up! ;)

Πορτιάτης είπε...

Η φύση με τα πλάσματά της (όσο τρομακτικά κι αν μας φαίνονται) παραμένει πάντα το μεγαλύτερο σχολείο μας!

... άλλο αν εμείς, πολλές φορές, είμαστε ανεπίδεκτοι μαθήσεως!

biologion είπε...

@Tabib
it's pretty scary indeed, but I like bats' faces a lot!

@Πορτιάτης
έχεις πολύ μεγάλο δίκιο, μπορούμε πολλά να διδαχθούμε αρκεί να μην έχουμε τα μάτια μας κλειστά!

LinkWithin

Related Posts with Thumbnails