«Παραδοσιακή» σφαγή σε εξέλιξη

Το προηγούμενο άρθρο είχε να κάνει με τη σφαγή των δελφινιών που συντελείται κάθε χρόνο στην Taijii της Ιαπωνίας. Όποιος έτυχε να δει το σχετικό ντοκιμαντέρ σίγουρα ανατρίχιασε. Το γεγονός σίγουρα καταδικάστηκε και από όλους που διαβάσατε το άρθρο. Μία παρόμοια σφαγή εκτελείται κάθε χρόνο και στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στα Ιόνια νησιά. Εκεί κάθε άνοιξη λαθροκυνηγοί για να κάνουν την πλάκα τους και να περάσουν καλά κατακλύζουν νησιά όπως η Νότια Ζάκυνθος αλλά και μικρότερα όπως οι Παξοί και οι Αντίπαξοι και ακολουθεί στην κυριολεξία σφαγή των τρυγονιών (Streptopelia turtur). Δεν έχει υπολογιστεί ακριβώς ο αριθμός των πουλιών που θανατώνονται κάθε χρόνο (πως να υπολογιστεί άλλωστε, φαντάζομαι ότι αν μπορούσαν να τα μετρήσουν θα μαζεύαν και τους κυνηγούς...), αλλά μία εκτίμηση το 2001 για το νησί των Παξών και μόνο υποστηρίζει πως σε μία "καλή μέρα" είναι δυνατόν να θανατωθούν χιλιάδες πουλιά.

Τώρα θα αναρωτηθεί κάποιος εύλογα γιατί δεν δρα η πολιτεία και να τους σταματήσει και να τους μαζέψει όλους... Η απάντηση νομίζω είναι πολύ απλή... Λεφτά! Ναι, ακόμα και εδώ αυτά είναι από πίσω. Για να πάει κάποιος στα νησιά αυτά προφανώς πρέπει να καταλύσει κάπου, κάπου αλλού να φάει και από κάπου να νοικιάσει κανένα αυτοκίνητο (μάλλον τζιπ για να πηγαίνει στα καλύτερα μέρη). Συνεπώς αναλογίζεστε ότι αυτή η μορφή "τουρισμού" αποφέρει κέρδη, άρα δεν συμφέρει να κυνηγηθεί, όπως συμφέρει να κυνηγηθούν τα τρυγόνια. Τέλος πάντων, επειδή θα νευριάσω και θα παρεκτραπώ και επειδή το μυαλό μου είναι στην αυριανή κάθοδο των δις μυρίων (φωτό από animationaris) σταματάω εδώ. Ας ελπίσουμε κάποτε να σταματήσει και αυτό το ντροπιαστικό φαινόμενο στη χώρα μας, ένα επαίσχυντο γεγονός που δείχνει ότι δεν είμαστε και τόσο μακριά τελικά από την Ιαπωνία...

Εδώ μπορείτε να δείτε το δελτίο τύπου εξέδωσε η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρία σχετικά με το θέμα.

The Cove (Ο όρμος)

Πρόκειται για ένα ντοκυμαντέρ που καταγράφει λαθραία υπό την ηγεσία του φημισμένου εκπαιδευτή δελφινιών Ric O'Barry, μιας ομάδας ακτιβιστών και του Λούη Ψυχογιού, ελληνοαμερικάνου φωτογράφου του National Geographic, το ετήσιο κυνήγι δελφινιών σε έναν όρμο κοντά στην Taijii, στην Ιαπωνία χρησιμοποιώντας το υψηλότερο επίπεδο επιστημονικού εξοπλισμού με σκοπό να ξεσκεπάσει ένα συγκλονιστικό παράδειγμα κακοποίησης ζώων, καθώς και μια σοβαρή απειλή για την ανθρώπινη υγεία.

Το κυνήγι των δελφινιών στην περιοχή αυτή σύμφωνα με τους κατοίκους της αποτελεί τμήμα της... παράδοσής τους και παρά τις διεθνείς διαμαρτυρίες των περιβαλλοντικών οργανώσεων συνεχίζει να συμβαίνει. Η αλήθεια βέβαια κρύβεται, όπως σε όλες τις περιπτώσεις, πίσω από το χρηματικό κέρδος καθώς τα παγιδευμένα σε αβαθή νερά ζώα σκοτώνονται και πωλούνται για το κρέας τους, ενώ όσα επιζήσουν πωλούνται σε μεγάλα ενυδρεία του κόσμου.

Τα 10 μυστήρια των πρώτων ανθρώπων

#10 - Από που προέρχονται οι σύγχρονοι άνθρωποι;

Το πιο πικρό ερώτημα γύρω από την ανθρώπινη εξέλιξη είναι πιθανώς το που εξελίχθηκαν οι πρώτοι άνθρωποι. Η "έξω από την Αφρική" υπόθεση υποστηρίζει ότι οι πρώτοι άνθρωποι εξελίχθηκαν σχετικά πρόσφατα στην Αφρική και στη συνέχεια εξαπλώθηκαν στον υπόλοιπο κόσμο, αντικαθιστώντας υπάρχοντες πληθυσμούς από αρχαϊκούς ανθρώπους. Από την άλλη, το μοντέλο της "πολυτοπικής εξέλιξης" υποστηρίζει ότι οι σύγχρονοι άνθρωποι εξελίχθηκαν σε μια μεγάλη περιοχή από τους αρχαϊκούς ανθρώπους, με πληθυσμούς από διαφορετικές περιοχές να αναπαράγονται με τους γείτονές τους, μοιράζοντας έτσι τα χαρακτηριστικά τους και έχοντας ως αποτέλεσμα την εξέλιξη των σύγχρονων ανθρώπων. Μέχρι στιγμής πιο ικανοποιητική είναι η "έξω από την Αφρική" υπόθεση, αν και οι υποστηρικτές της "πολυτοπικής εξέλιξης" παραμένουν με δυνατές απόψεις.

#9 - Ποιος ήταν ο πρώτος ανθρωπίδης;

Οι επιστήμονες ανακαλύπτουν νέους ανθρωπίδες όλο και πιο συχνά - εννοώντας με τον όρο δίποδους οργανισμούς περιλαμβανομένου των ανθρώπων, των άμεσων προγόνων μας και των κοντινότερων συγγενών μας. Αγωνίζονται για να βρουν τον πιο αρχέγονο, ώστε να απαντήσουν αυτό το βασικό ερώτημα γύρω από την εξέλιξη του ανθρώπου - ποιες προσαρμογές μας κατέστησαν ανθρώπους και με ποια σειρά συνέβησαν οι αλλαγές αυτές;

#8 - Αναπτύξαμε σεξουαλικές σχέσεις με τους Νεάντερνταλ;

Είχαμε βιώσιμους απογόνους; Κουβαλάει το είδος μας γονιδιακά κατάλοιπα από τα εξαφανισμένα μας ξαδέρφια; Οι επιστήμονες έχουν προβλέψει ότι πιθανώς οι Νεάντερνταλ δεν εξαφανίστηκαν, αλλά απλά απορροφήθηκαν από τον σύγχρονο άνθρωπο.

#7 - Γιατί οι σύγχρονοι άνθρωποι επεκτάθηκαν πέρα από την Αφρική περίπου 50.000 χρόνια πριν;

Πριν από περίπου 50.000 χρόνια, οι σύγχρονοι άνθρωποι επεκτάθηκαν έξω από την Αφρική, και εξαπλώθηκαν ταχέως στις περισσότερες στεριές της γης αποικίζοντας όλες τις ηπείρους εκτός από την Ανταρκτική, φτάνοντας ακόμα και στα πιο μακρινά νησιά του Ειρηνικού. Ένας αριθμός ερευνητών εικάζει ότι αυτή η μετανάστευση ήταν συνδεδεμένη με μία μετάλλαξη που μεταμόρφωσε τους εγκέφαλούς μας οδηγώντας στην μοντέρνα και πολύπλοκη χρήση της γλώσσας και επιτρέποντας τη χρήση πιο εξελιγμένων εργαλείων, τεχνών και κοινωνιών. Η πιο δημοφιλής άποψη προτείνει ότι τέτοιου είδους σύγχρονες συμπεριφορές προϋπήρχαν της εξόδου, και πιστεύει ότι αντιθέτως η ανθρωπότητα είχε ξεπεράσει το πληθυσμιακό όριο της Αφρικής και αυτό επέτρεψε την αυτήν την επανάσταση.

#6 - Τι είναι ο χόμπιτ;

Είναι ο χόμπιτ - το ψευδώνυμο που δόθηκε σε μικροσκοπικούς σκελετούς που βρέθηκαν στο νησί Φλόρες της Ινδονησίας το 2003 - όντως ένα εξαφανισμένο είδος ανθρώπου, ώστε να αποκαλείται Homo floresiensis; Μήπως είναι αυτοί οι σκελετοί απλά δείγματα παραμορφωμένων Homo sapiens; Μήπως από την άλλη είναι ένα διαφορετικό από εμάς είδος, αλλά πιθανώς όχι ένα εξαφανισμένο είδος ανθρώπου αλλά ξεχωριστό είδος όπως οι χιμπατζήδες; Λύνοντας αυτό το μυστήριο θα χυθεί άπλετο φως στα ριζικά μονοπάτια που πιθανώς η εξέλιξη του ανθρώπου ακολούθησε.

#5 -Είναι η εξέλιξη του ανθρώπου επιταχυνόμενη;

Πρόσφατα δεδομένα έδειξαν ότι η ανθρωπότητα όχι απλώς εξελίσσεται ακόμα, αλλά ότι η εξέλιξη του ανθρώπου επιταχύνεται κιόλας, έχοντας ταχύτητα 100 φορές μεγαλύτερη από αυτήν που είχε μετά την αγροτική επανάσταση. Ένας αριθμός επιστημόνων ελέγχουν αυτήν την υπόθεση λέγοντας ότι είναι δύσκολο να εξακριβωθεί το κατά πόσο συγκεκριμένα γονίδια έχουν όντως πρόσφατα μετατραπεί σε υπερέχοντα επειδή προσφέρουν προσαρμοστικά οφέλη. Όπως και να χει, αν η εξέλιξη του ανθρώπου επιταχύνεται, η ερώτηση που προκύπτει είναι γιατί; Η διατροφή και οι ασθένειες μπορεί να είναι κάποιες από τις πιέσεις που οδηγούν τους ανθρώπους σε αλλαγή.

#4 - Γιατί οι πλησιέστεροι συγγενείς μας εξαφανίστηκαν;

Περίπου πριν από 24.000 χρόνια το είδος μας, ο Homo sapiens, δεν ήταν μόνος στον κόσμο - οι κοντινότεροί μας συγγενείς, οι Νεαντερτάλιοι (Homo neanderthalensis) ήταν ακόμη ζωντανοί. Ο αποκαλούμενος "χόμπιτ" που βρέθηκε στην Ινδονησία μπορεί επίσης να ήταν μέλος του γένους Homo και όπως φαίνεται επέζησε μέχρι πριν από 12.000 χρόνια. Γιατί λοιπόν αυτοί εξαφανίστηκαν και εμείς επηζήσαμε; Τους σκότωσαν μολύνσεις ή ριζικές αλλαγές στο περιβάλλον; Ή μήπως τους εξαφάνισε το είδος μας; Υπάρχουν κάποια δεδομένα και για τα δύο σενάρια, αλλά δεν έχει υπάρξει συμφωνία για κανένα συμπέρασμα ακόμα.

#3 - Τι συνέβη στις τρίχες μας;

Οι άνθρωποι είναι μοναδικοί γιατί φαίνονται γυμνοί συγκρινόμενοι με τους πιο τριχωτούς συγγενικούς μας πιθήκους. Για ποιο λόγο εξελίχθηκε αυτή η απώλεια των τριχών; Μία πρόταση είναι ότι οι πρόγονοί μας απέβαλλαν τις τρίχες τους για να μην υπερθερμαίνονται όταν διάσχιζαν τις καυτές σαβάνες της Αφρικής. Μία άλλη άποψη είναι ότι η απώλεια του τριχώματός μας μας επέτρεψε να απαλλαγούμε από παράσιτα και τις ασθένειες με τις οποίες αυτά σχετίζονται. Μία παράδοξη ιδέα προτείνει ότι η απώλεια τριχών αναπτύχθηκε μετά την προσαρμογή των προγόνων μας στην υδρόβια ζωή, ασχέτως αν τα περισσότερα θαλάσσια θηλαστικά στο μέγεθος του ανθρώπου έχουν πυκνό τρίχωμα.

#2 - Γιατί οι άνθρωποι περπατάνε στα δύο πόδια;

Οι πρόγονοί μας ανέπτυξαν μία όρθια στάση αρκετά πριν την ανάπτυξη μεγάλων εγκεφάλων ή την εμφάνιση περίπλοκων εργαλείων. Η ερώτηση που συνεπώς τίθεται είναι: γιατί να σηκωθείς και να σταθείς στα δύο πόδια όταν οι πίθηκοι πρόγονοί μας τα καταφέρνουν στα τέσσερα; Περπατώντας στα δύο άκρα καταναλώνεται λιγότερη ενέργεια από την κίνηση σε τέσσερα. Επίσης, η απελευθέρωση των χεριών επέτρεψε τους προγόνους μας να κουβαλάνε περισσότερο φαγητό. Το να στέκονται στα δύο άκρα μπορεί ακόμα να τους βοήθησε να ελέγχουν καλύτερα τη θερμοκρασία τους επειδή μειώνεται η επιφάνεια του δέρματος που εκτίθεται κατευθείαν στον ήλιο.

#1 - Γιατί αναπτύξαμε μεγάλους εγκεφάλους;

Δεν υπάρχει καμία αμφισβήτηση στο ότι η ανάπτυξη των μεγάλων εγκεφάλων προσέφερε στους ανθρώπους ένα ασυνήθιστο πλεονέκτημα. Όμως, ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι ένα απίστευτα δαπανηρό όργανο, κατέχοντας το 2% περίπου του βάρους σώματος ενός ανθρώπου, αλλά καταναλώνοντας περίπου το ένα πέμπτο της ενέργειας του και μέχρι πριν περίπου 2 εκατομμύρια χρόνια κανένας πρόγονός μας δεν είχε εγκέφαλο μεγαλύτερο από ενός πιθήκου σε σχέση με το μέγεθος σώματός του. Οπότε τη πυροδότησε την αύξηση στο μέγεθος του εγκεφάλου; Μία άποψη προτείνει ότι η αυξημένη εξυπνάδα επέτρεπε στους προγόνους μας να κατασκευάσουν καλύτερα εργαλεία. Μία άλλη υποστηρίζει ότι οι μεγαλύτεροι εγκέφαλοι μας επέτρεψαν να αλληλεπιδρούμε καλύτερα μεταξύ μας. Πιθανώς ριζικές αλλαγές στο περιβάλλον να επέβαλλαν στους προγόνους μας να αντιμετωπίσουν ένα μεταβαλλόμενο περιβάλλον.

Πηγή LiveScience

Απειλούμενα είδη - Χρυσός φρύνος (Bufo periglenes)

Το προηγούμενο άρθρο της κατηγορίας "Απειλούμενα είδη" αναφερόταν σε ένα ζώο που με τις προσπάθειες του ανθρώπου κατάφερε τελικά να μην εξαλειφθεί και να αποκτήσει πάλι κάποιους πιθανώς βιώσιμους πληθυσμούς. Τώρα, θα μας απασχολήσει η αντίθετη περίπτωση, όπου ένα ζώο εξαφανίστηκε λόγω της ανθρώπινης παρέμβασης, όχι επειδή δεν απέδωσαν τα μέτρα προστασίας, αλλά απλά επειδή δεν πρόλαβαν οι επιστήμονες να κάνουν τίποτα.

Το παράδειγμα αυτό είναι ο χρυσός φρύνος (Bufo periglenes). Το είδος αυτό ανακαλύφθηκε το 1966 σε βροχερό ορεινό δάσος της Κόστα Ρίκα. Από το 1989 και έπειτα κανένα άτομο δεν είχε βρεθεί με αποτέλεσμα η IUCN να ανακηρύξει το 2004 το είδος εξαφανισμένο. Η εξαφάνιση όμως αυτή ήρθε πολύ απότομα...

Το μικρόσωμο αυτό αμφίβιο (4-5cm μήκος) ζούσε σε μία ορεινή έκταση δάσους 4 περίπου τετραγωνικών χιλιομέτρων σε υψόμετρο 2000 περίπου μέτρα. To 1987 η καταμέτρησή τους έδειξε ότι διαβιούσαν στην περιοχή 1500 περίπου άτομα. Όμως, λόγω ασταθούς καιρού την επόμενη χρονιά τα τέλματα στα οποία ζούσαν τα ζώα ξεράθηκαν προτού οι γυρίνοι ενηλικιωθούν. Έτσι, το 1988 μόνο 10 ή 11 άτομα καταγράφηκαν. Την επόμενη χρονιά καταγράφηκε μόνο ένα αρσενικό... και από τότε τίποτα.

Οι λόγοι για τους οποίους συνέβη αυτή η ξαφνική εξαφάνιση είναι πολύ και όχι πλήρως μελετημένοι. Αρχικά, το είδος γενικά εμφάνιζε ευαισθησία σε δύσκολες καιρικά χρονιές, αντιμετωπίζοντας προβλήματα όταν η ανοιξιάτικη βροχόπτωση ήταν είτε ιδιαίτερα υψηλή είτε ιδιαίτερα χαμηλή. Η ευαισθησία αυτή σε συνδυασμό με μείωση του πληθυσμού λόγω αποψίλωσης του δάσους, ασθένειας από μύκητες, ατμοσφαιρικής ρύπανσης, αλλά και εισαγωγής ανταγωνιστικών ξενικών ειδών κατέστησαν το είδος εξαιρετικά ευάλωτο στις καιρικές συνθήκες. Έτσι, προτού προλάβει η επιστημονική κοινότητα να αντιδράσει το είδος μειώθηκε υπερβολικά σε πληθυσμό και τελικά εξαφανίστηκε.

Βέβαια, υπάρχουν και οι αισιόδοξοι που πιστεύουν ότι τα ζώα απλώς παραμένουν θαμμένα κάτω από το έδαφος περιμένοντας τις κατάλληλες συνθήκες ώστε να ξαναεμφανιστούν και να αναπαραχθούν. Το θετικό είναι ότι ακόμα και αν αυτή η πιθανότητα είναι εξαιρετικά μικρή το δάσος εξακολουθεί να προστατεύεται για την περίπτωση που συμβεί το απίθανο!

Πηγές
Επιστροφή στη ζωή, 2005, Science Illustrated τεύχος 7
Wikipedia
Animal Diversity Web

Σμύρνα, η ιερή

Σύμφωνα με την χριστιανική παράδοσή η σμύρνα είναι ένα από τα δώρα που έφεραν οι Τρεις Μάγοι στο νεογέννητο Χριστό, ενώ με ίδιο βότανο άλειψε τα πόδια Του η Μαρία Μαγδαληνή.

Η σμύρνα (Commifora myrra) είναι μία ρητίνη (ρετσίνι) στο χρώμα της σκουριάς, που εξάγεται από δέντρα του είδους Commiphora ή Balsamodendron, που φύονται στη Μέση Ανατολή και την Αιθιοπία. Αυτός ο θησαυρός της Ανατολής είναι μια ρητίνη που βρίσκεται στον παχύ στραβό κορμό και στους βλαστούς ενός μικρού δένδρου που φύεται στη Σομαλία, στην Ανατολική Αφρική, αλλά και στην Ασία. Τα μικρά του φύλλα έχουν αγκαθωτές άκρες και από τους βλαστούς φυτρώνουν λευκά η πράσινα ανθάκια.

Έχει μία έντονη χαρακτηριστική οσμή και μια γεύση στυφή και ελαφρώς πικρή. Αυτή είναι η σμύρνα, που στην εβραϊκή γλώσσα σημαίνει πικρία! Γνωστή από την αρχαιότητα για τις θαυματουργές επιδράσεις της σε ανοιχτές πληγές η ρητίνη (πλούσια σε αλκοόλες και τερπένια), είναι στυπτική και αντιμικροβιακή. Έχει αντισηπτική δράση και πολύ καλά αποτελέσματα στις παθήσεις των βλεννογόνων του στόματος και του λάρυγγα. Από τη σμύρνα με απόσταξη παίρνουμε το αιθέριο έλαιο, το μύρο, που το χρησιμοποιούσαν και στην Αρχαία Ελλάδα σαν επουλωτικό! Είναι τοπικό αναισθητικό, αντιμικροβιακό, αντιφλεγμονώδες και αναλγητικό!

Συνταγή: Βάλτε σε 15ml αμυγδαλέλαιο, 1 ml αιθέριο έλαιο μύρου και κάντε εντριβές στο στήθος ή στην πλάτη σε περιπτώσεις βρογχίτιδας ή κρυολογήματος

Απειλούμενα είδη - Μαυροπόδαρο κουνάβι (Mustela nigripes)

Όπως αναφέρθηκε και στο προηγούμενο άρθρο, θα προσπαθήσουμε μέσα από μία σειρά άρθρων να σκιαγραφήσουμε τις προσπάθειες, άλλοτε επιτυχημένες και άλλοτε όχι, να σώσουν τα κινδυνεύοντα είδη. Η αρχή θα γίνει με το Μαυροπόδαρο κουνάβι (Mustela nigripes) της Βορείου Αμερικής. Το σαρκοφάγο θηλαστικό αυτό ήταν πολύ κοινό στα λιβάδια των ΗΠΑ, του Μεξικού και του Καναδά κατά των 19ο και τις αρχές του 20ού αιώνα. Η κατάσταση όμως σιγά σιγά άρχισε να μεταβάλλεται και τα ζώα αυτά να γίνονται όλο και ποιο σπάνια. Οι λόγοι ήταν ότι καταστρέφονταν τα λιβαδικά ενδιαιτήματα που διαβιεί το είδος από την κατοίκηση των ανθρώπων καθώς επίσης μειώνονταν και οι πληθυσμοί της κύριας πηγής των ζώων που είναι κάποια είδη εδαφόβιων σκίουρων (Cynomys sp.) λόγω αυτής της απώλειας ενδιαιτήματος. Τα κουνάβια αυτά μπορεί να τρέφονται και με άλλα ζώα, όπως έντομα κ.α., αλλά έχει υπολογιστεί ότι ένα ενήλικο κουνάβι καταναλώνει περίπου 100 σκίουρους το χρόνο, οπότε η μείωση των πληθυσμών τους ήταν αναμενόμενο να οδηγήσει σε μείωση των πληθυσμών των κουναβιών.

Έτσι, φτάνουμε στο 1972 όπου το πιθανολογούμενο τελευταίο άτομο του μαυροπόδαρου κουναβιού σκοτωμένο. Τότε ξεκινάει μία προσπάθεια ερευνητών να δουν αν υπάρχουν εναπομείναντες πληθυσμού του είδους, με τις προσπάθειες να είναι άκαρπες μέχρι το 1981. Τότε συμβαίνει το ανέλπιστο, καθώς ένα κυνηγόσκυλο επιστρέφει στο αφεντικό του ένα σκοτωμένο κουνάβι. Τα επόμενα 5 χρόνια ακολουθεί εντατική μελέτη της περιοχής και ανακαλύπτεται ένας πληθυσμός με 129 άτομα. Τότε όμως ο πληθυσμός μαστίζεται από λύσσα που μειώνει κατά πολύ τον πληθυσμό. Έτσι, αποφασίζεται να ξεκινήσει ένα πρόγραμμα αναπαραγωγής σε αιχμαλωσία. Έτσι, αιχμαλωτίζονται τα τελευταία 18 εναπομείναντα άτομα του πληθυσμού.

Με αυτά τα ζώα ξεκινάει μία προσπάθεια αναπαραγωγής σε αιχμαλωσία και μετέπειτα απελευθέρωση ζώων στη φύση. Το 1991 στο Shirley Basin γίνεται η πρώτη επανεισαγωγή ζώων στο φυσικό περιβάλλον. Συγκεκριμένα ελευθερώνονται 49 νεαρά άτομα. Βέβαια, αυτά τα άτομα για να απελευθερωθούν είναι απαραίτητη μία περίοδος προσαρμογής στο φυσικό περιβάλλον, που γίνεται με προσομοίωση στο εργαστήριο των συνθηκών που αντιμετωπίσουν έξω τα ζώα. Την επόμενη χρονιά γεννιούνται τα δύο πρώτα μικρά στην φύση μετά τη σύλληψη του πληθυσμού για το πρόγραμμα αναπαραγωγής.

Συνολικά θα ακολουθήσουν επανεισαγωγές σε ακόμα 18 περιοχές, με προβλήματα όμως και διακοπές του προγράμματος λόγω και πάλι επιδημιών λύσσας. Πλέον στα άτομα που αφήνονται στη φύση χορηγείται εμβόλιο κατά τη λύσσας, που γενικά θεωρείται ότι έχει αντιμετωπίσει κάπως την κατάσταση. Υπολογίζεται ότι αυτή τη στιγμή στη φύση ζούνε 800-1000 μαυροπόδαρα κουνάβια, με κάθε χρόνο να γεννιούνται 150 με 240 μικρά. Φαίνεται λοιπόν ότι το πρόγραμμα πετυχαίνει...


Παρ' όλα αυτά τα προβλήματα που πρέπει να λυθούν είναι δύο. Το πρώτο είναι ότι πρέπει να υπάρξει αλλαγή και στο ενδιαίτημα προς την πρότερη μορφή του ώστε τα ζώα να μπορέσουν να επιβιώσουν και να βρουν τροφή (η οποία πρέπει επίσης να αυξηθεί σε πληθυσμό). Το πρόβλημα αυτό λύνεται με τρεις τρόπους. Αρχικά, επιλέγονται περιοχές με υψηλούς πληθυσμούς λείας ως περιοχές επανεισαγωγής. Επιπλέον, γίνονται προσπάθειες να εξασφαλιστούν χώροι που, σε συνεργασία με την τοπική κοινωνία, θα επιτρέπουν τη διαβίωση των ζώων. Τέλος, σε 7 περιοχές που έγινε επανεισαγωγή ξεκίνησαν έργα διαχείρισης ώστε να φύγει το φορτίο ψύλλων που υπήρχε με σκοπό να μειωθεί η πιθανότητα μιας επιδημίας λύσσας.

Το δεύτερο πρόβλημα, και το πιο σημαντικό, είναι ότι τα άτομα αυτά προέρχονται από μια μικρή γενετική δεξαμενή (τα 18 αρχικά άτομα). Οι κίνδυνοι που κρύβει αυτή η απουσία γενετικής ποικιλότητας είναι πολύ και πολύπλευροι και μπορεί να οδηγήσουν τους πληθυσμούς σε γενετικό εκφυλισμό. Αυτός με τη σειρά του θα καθιστήσει τους πληθυσμούς πολύ ευάλωτους σε ασθένειες και περιβαλλοντικής προκλήσεις.

Παρά τους όποιους κινδύνους το πρόγραμμα αναπαραγωγής σε αιχμαλωσία και επανεισαγωγής του μαυροπόδαρου κουναβιού θεωρείται επιτυχημένο. Ας ελπίσουμε ότι έτσι θα παραμείνει και το είδος αυτό θα ξαναγίνει κοινό στην βόρεια Αμερική, όπως ήταν πριν από 100 περίπου χρόνια.

Πηγές
Επιστροφή στη ζωή, 2005, Science Illustrated τεύχος 7.
Wikipedia
Black footed Ferret Recovery Program

Απειλούμενα είδη

Πολλές φορές στο ιστολόγιο αυτό έγινε αναφορά σε απειλές που αντιμετωπίζουν είδη ή οικοσυστήματα, σε συγκεκριμένα απειλούμενα είδη ακόμα και σε προληπτικά μέτρα που πρέπει να ληφθούν ώστε να εξαλειφθούν αυτά τα προβλήματα. Με μια σειρά άρθρων τώρα θα δούμε προβλήματα που αντιμετωπίζουν κάποια είδη και πως αυτά αντιμετωπίστηκαν ή σχεδιάζεται να αντιμετωπιστούν. Τα αποτελέσματα άλλες φορές είναι επιτυχημένα, αλλά κάποιες φορές δεν είναι τα επιθυμητά. Το δεδομένο πάντως είναι ότι οι επιστήμονες δεν το βάζουν κάτω και προσπαθούν συνέχεια για την προστασία όσο το δυνατόν περισσότερων ειδών.

Για αρχή λοιπόν θα χρησιμοποιήσω τον πρόλογο από την εγκυκλοπαίδεια "Οικολογική πρόκληση - Κίνδυνοι και λύσεις για έναν πλανήτη υπό απειλή, τόμος 7: Απειλούμενα είδη".

"Για λόγους που ανάγονται στην πολιτισμική ιδιοσυγκρασία του, το ανθρώπινο είδος, από καταβολής του ως διαφορετικού από τα υπόλοιπα είδη, ανέπτυξε δραστηριότητες που είχαν ως αποτέλεσμα τη διατάραξη της ισορροπίας των βιοτόπων. Η υλοτόμηση στη ζούγκλα και στα δάση, καθώς και το κυνήγι, αρχικώς δικαιολογημένα από την ανάγκη της επιβίωσης, κατέστρεψαν προοδευτικά πολλούς βιότοπους Επίσης, η εισαγωγή μη γηγενών ζώων, όπως ο σκύλος, ο όνος, η γάτα, τα πουλερικά και οι ποντικοί - αποτέλεσμα της μετάβασης από τη νομαδική ζωή στην εδραία κατοίκηση, και επακόλουθο της ανάπτυξης της γεωργίας και της αύξησης της οικοδομικής δραστηριότητας - αποτέλεσε απειλή για πολλά είδη. Ειδικά η εξέλιξη του ανθρώπινου είδους το μετέτρεψε στο πιο καταστροφικό από όλα τα είδη.

Σήμερα, για παράδειγμα, η ανεξέλεγκτη χρήση παρασιτοκτόνων, που αποσκοπεί στην αύξηση της γεωργικής παραγωγής, δεν σημαίνει μόνο την ταχεία εκχέρσωση της καλλιεργήσιμης γης, αλλά και την έμμεση δηλητηρίαση της ορνιθοπανίδας.

Η μαζική και χωρίς λόγο αιχμαλώτιση ζώων, η καταστροφή αιωνόβιων δασών, η χρήση των ζώων ως κατοικίδιων (από αράχνες και χελώνες μέχρι παπαγάλους κακατούα και χιμπαντζήδες), η αλιεία με τοξικές ουσίες και οι περιβαλλοντικές αλλοιώσεις σε μεγάλη κλίμακα περιορίζουν αισθητά και με γοργούς ρυθμούς τη βιολογική ποικιλότητα του πλανήτη. Αυτή η αρπακτική διάθεση, στην υπηρεσία της οποίας τίθενται σπουδαίες ανακαλύψεις της επιστήμης και της τεχνολογίας, παίρνει ανησυχητικές διαστάσεις.

Η Διενθής Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN), οργανισμός που εξαρτάται από τον ΟΗΕ και αποτελεί την ανώτατη αρχή αναφορικά με τα θέματα των απειλούμενων ειδών, θεωρεί ότι στα επόμενα τριάντα έτη, σχεδόν το ένα τέταρτο των υπαρχόντων θηλαστικών κινδυνεύει να εξαφανιστεί. Οι προβλέψεις δεν είναι καλύτερες για άλλα είδη ζώων και φυτών. Η περιφρόνηση της οικολογίας δεν αφήνει άλλα περιθώρια: αν διατηρηθεί ο σημερινός καταστρεπτικός ρυθμός, το πιο απειλούμενο είδος θα είναι ο ίδιος ο άνθρωπος."