
Για να έχει μέλλον το ανθρώπινο είδος και ο φυσικός κόσμος γενικά πρέπει να περιορίσουμε τις εγωιστικές τάσεις στο τρέχον σύστημα αξιών μας υπέρ ενός μεγαλύτερου σεβασμού προς την κοινότητα και ολόκληρη την πλάση - E. Mayr
Τρίτη 21 Δεκεμβρίου 2010
Δεντροφύτευση και Διανομή Φυτών στο ΑΠΘ

Σάββατο 23 Οκτωβρίου 2010
Μια διαφορετική αντιμετώπιση των βακτηριακών λοιμόξεων
Η μέθοδος αυτή είναι η χορήγηση βακτηριοφάγων. Οι βακτηριοφάγοι (φάγοι) είναι ιοί που υπάρχουν κανονικά στη φύση και πλήττουν τα βακτήρια διότι για να αναπτυχθούν και να πολλαπλασιαστούν καταστρέφουν τα βακτήρια ξενιστές τους. Αυτή η δράση των βακτηριοφάγων πρωτοπαρατηρήθηκε στις αρχές του περασμένου αιώνα, αλλά δεν έγιναν προσπάθειες να αναπτυχθούν μέσα αντιμετώπισης βακτηριακών λοιμώξεων με φάγους παρά μόνο μερικές δεκαετίες αργότερα. Η χρήση των φάγων έγινε κυρίως από χώρες της Ανατολικής Ευρώπης και τις πρώην ΕΣΣΔ, με πρωτοπόρο ακόμα και σήμερα την Γεωργία (1).

Τα θετικά των φάγων έναντι των βακτηρίων είναι κυρίως η εμφάνιση ειδίκευσης απέναντι σε ένα μόνο είδος βακτηρίου, με αποτέλεσμα να μην καταστρέφει τη φυσιολογική μικροχλωρίδα του οργανισμού. Επιπλέον, πολλαπλασιάζονται μόνοι τους μέσα στον οργανισμό μη απαιτώντας έτσι πολλές επαναληπτικές δόσεις. Τέλος, δεν έχουν παρατηρηθεί παράπλευρα προβλήματα από τη δράση τους και αναπτύσσονται γρήγορα ικανοί φάγοι να αντιμετωπίσουν τα ανθεκτικά βακτήρια που προκύπτουν. Όπως είναι φυσικό, η χορήγηση φάγων κατά των βακτηριακών λοιμώξεων εμφανίζει και κάποια μειονεκτήματα, όπως η δυσκολία αντιμετώπισης ασθενειών που έχουν προέλευση από δύο ή και παραπάνω βακτήρια, η δυσκολία της προετοιμασίας των παρασκευασμάτων και η έλλειψη πολλών επιστημονικών δεδομένων που να συνηγορούν με την αποτελεσματικότητα της θεραπείας (1).
Εκτός από τις προφανείς χρήσεις που μπορεί να έχει μία τέτοια θεραπεία στον άνθρωπο, οι βακτηριοφάγοι μπορεί να χρησιμοποιηθούν και στις εκτροφής ζώων, με μία πολύ καλή εφαρμογή στις υδατοκαλλιέργειες (2). Τελευταία, η έρευνα στρέφεται σε αυτήν την κατεύθυνση καθώς η χρήση αντιβιοτικών στις υδατοκαλλιέργειες μπορεί να προκαλέσει προβλήματα τόσο στον άνθρωπο που τα καταναλώνει όσο και στο περιβάλλον τους, είτε εγκαθιστώντας ανθεκτικά βακτήρια σε ανθρώπινους πληθυσμούς είτε σκοτώνοντας την μικροχλωρίδα του περιβάλλοντός τους (3). Δυστυχώς, τα δημοσιευμένα δεδομένα είναι πολύ λίγα, καθώς όπως προείπα είναι ένας πολύ νέος τομέας έρευνας. Από τα έως τώρα όμως δεδομένα έχει φανεί ότι σε δύο είδη ψαριών και για μία βακτηριακή λοίμωξη στο καθένα η θεραπεία με φάγους έφερε αποτελέσματα (2).
Τα επόμενα χρόνια σίγουρα το θέμα θα είναι ευρύτερα γνωστό και καλύτερα τεκμηριωμένο. Προσωπικά εύχομαι να πρόκειται όντως για μία ¨καλύτερη" θεραπεία απ' ότι τα αντιβιοτικά, ώστε να αποφύγουμε επιτέλους τη μάστιγα των αντιβιοτικών. Το ενδιαφέρον είναι ότι όπως και στο προηγούμενο άρθρο, πάλι έχουμε να κάνουμε με μία καινοτομία, που ίσως και να γράψει ιστορία.
Βιβλιογραφία
1. Sulakvelidze A., Alavidze A & Morris G.J.Jr (2001), Bacteriophage Therapy. Antemicrobial Agents and Chemotherapy 45, 3: 649-659.
2. Nakai T. & Park S.C. (2002) Bacteriophage Therapy of Infectious Diseases in Aquaculture. Research in Microbiology 153, 13-18
3. Serrano H.P. (2005) Responsible Use of Antibiotics in Aquaculture.
Πέμπτη 14 Οκτωβρίου 2010
Ιστορία του κλίματος από απεκκρίσεις
Πηγή: ScienceDaily
Τετάρτη 22 Σεπτεμβρίου 2010
Το τίμημα της "ομορφιάς"

Τα κυρίαρχα λοιπόν αρσενικά του Αυστραλιανού είδους (Arctocephalus forsteri) είναι συνήθως μεγαλύτερα σε μέγεθος από τα υπόλοιπα ενώ δείχνουν πιο επιθετική συμπεριφορά απέναντι σε υπόλοιπα αρσενικά. Αυτές οι διαφορές πρέπει να έχουν κάποιο ενδογενές υπόβαθρο, και αυτό δεν είναι άλλο από τη συγκέντρωση της τεστοστερόνης. Η τεστοστερόνη είναι μία ορμόνη υπεύθυνη για την εμφάνιση των δευτερογενών αρσενικών χαρακτηριστικών και απαραίτητη για την αναπαραγωγική ικανότητα και επιτυχία στα αρσενικά άτομα. Στα κυρίαρχα άτομα, λοιπόν, η συγκέντρωση της τεστοστερόνης είναι αυξημένη σε σχέση με τα υπόλοιπα, για την ακρίβεια σχεδόν δεκαπλάσια. Έτσι, λόγω της αυξημένης συγκέντρωσης της συγκεκριμένης ορμόνης τα κυρίαρχα αρσενικά μπορούν να σχηματίζουν και να διατηρούν ομάδες αναπαραγωγικά ώριμων θηλυκών με τις οποίες ζευγαρώνουν και για τις οποίες επιδεικνύουν επιθετικοί συμπεριφορά προς άλλα αρσενικά άτομα.
Η αυξημένη όμως έκκριση τεστοστερόνης έχει και ένα μειονέκτημα. Επειδή καθοδηγεί την ανάπτυξη προς την αύξηση των δευτερογενών αρσενικών χαρακτηριστικών, δυσκολεύοντας έτσι την ανάπτυξη άλλων σημαντικών παραμέτρων της φυσιολογίας των ζώων, κυρίως δε το ανοσοποιητικό σύστημα. Ως αποτέλεσμα τα κυρίαρχα αρσενικά εμφάνιζαν πολύ υψηλότερες τιμές παρασίτων στο σώμα τους σε σχέση με τα μη κυρίαρχα, και ως προς των αριθμό των παρασίτων αλλά και ως προς τον αριθμό των παρασιτικών ειδών. Αυτό ουσιαστικά σημαίνει μείωση στην ευρωστία του ατόμου και πιθανώς συντομότερη διάρκεια ζωής. Μία πιθανή μείωση στη διάρκεια ζωής όμως αντισταθμίζεται από την αύξηση στον αριθμό των απογόνων, καθώς μία μακροβιότερη ζωή χωρίς όμως απογόνους σημαίνει ουσιαστικά μη μεταβίβαση των γονιδίων του ατόμου στην επόμενη γενιά.
Συνεπώς, το τίμημα της "αμορφίας" που ρισκάρουν οι θαλάσσιου λέοντες είναι μικρό μπροστά στο κέρδος που τους επιφέρει η τεκνοποίηση με τόσα πολλά και διαφορετικά θηλυκά.
Για λεπτομέρειες δείτε PlosOne
Παρασκευή 3 Σεπτεμβρίου 2010
Περί αισθήματος δικαίου

Γνωστά όλα αυτά θα μου πείτε και άσχετα από τη θεματολογία του ιστολογίου. Αυτό όμως που είναι άγνωστο και σχετικό με το μπλογκ είναι το μάθημα που πρέπει να πάρουμε περί δικαιοσύνης από τους πιο κοντινούς μας συγγενείς στον πλανήτη, τους χιμπατζήδες.
Αν και σε θέματα φαγητού οι χιμπατζήδες θεωρούνται πολύ ατομικιστές, μία νέα μελέτη έδειξε ότι παρόλα αυτά επικρατεί μέσα τους αίσθημα της δικαιοσύνης. Έτσι, αρχικά οι μελετητές εκπαίδευσαν χιμπατζήδες να επιστρέφουν ένα αντικείμενο που τους είχε δοθεί και σε αντάλλαγμα λάμβαναν φαγητό. Η τροφή που τους δινόταν ήταν είτε υψηλής αξίας (σταφύλι) είτε χαμηλής (καρότο). Αφότου χωρίστηκαν τα ζώα σε τρεις ομάδες, στην πρώτη, που αποτελούσε το δείγμα ελέγχου, δινόταν σε όλα τα μέλη η ίδια τροφή μόλις επέστρεφαν τα αντικείμενα που τους είχαν δοθεί Αυτή ήταν άλλες φορές σταφύλι και άλλες καρότο. Στη δεύτερη ομάδα ο χειρισμός ήταν διαφορετικός. Έτσι, κάποια μέλη λάμβαναν σταφύλια, ενώ κάποια άλλα καρότα (πρώτη αδικία). Τέλος, στην τρίτη ομάδα, ενώ σε όλα τα μέλη της τρίτης ομάδας, ενώ στην αρχή επιδεικνυόταν σταφύλια, μόλις αυτά παρέδιδαν το αντικείμενο λάμβαναν αντ' αυτού καρότα (δεύτερη αδικία).
Όπως ήταν αναμενόμενο, τα άτομα του δεύτερο γκρουπ που τους δινόταν καρότο αντί για σταφύλι αρνούνταν να το δεχτούν με στατιστικά σημαντικά μεγαλύτερη συχνότητα απ' ότι άτομα του πρώτου γκρουπ που λάμβαναν όλα καρότο. Επίσης, τα μέλη του τρίτου γκρουπ αρνούνταν να λάβουν το καρότο σε μεγαλύτερο ποσοστό απ' ότι τα μέλη του γκρουπ ελέγχου, διότι στη αρχή του είχαν επιδειχθεί καλύτερες ανταμοιβές. Συνεπώς, παρατηρούμε πως οι χιμπατζήδες καταλάβαιναν πότε αδικούνταν και αν τα πράγματα δεν είναι δίκαια παρατηρείται εκνευρισμός στα ζώα.
Μέχρι εδώ κάποιος θα σκεφτεί ότι έχει πολύ λογική η συγκεκριμένη συμπεριφορά και ότι δεν σηματοδοτεί την ύπαρξη δικαιοσύνης με την έννοια που την ορίζουμε εμείς, αλλά περισσότερο μια εγωκεντρική συμπεριφορά για την διασφάλιση καλύτερης ποιότητας τροφής, από τη στιγμή που αυτή δίνεται σε άλλα μέλη της ομάδας ή έστω επιδεικνύεται στην αρχή της δοκιμασίας. Αυτό που προκαλεί λοιπόν μεγάλη έκπληξη είναι το γεγονός ότι ακόμα και τα μέλη του δεύτερου γκρουπ που λάμβανα την υψηλής αξίας τροφή την αρνούνταν όταν άλλα μέλη της ομάδα λάμβαναν χαμηλής αξίας τροφή με σημαντικά μεγαλύτερη συχνότητα σε σχέση με το γκρουπ ελέγχου. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ακόμα και τα μέλη που "ευνοούνται" από την αδικία νιώθουν το αίσθημα δικαίου και απορρίπτουν την εύνοιά τους, οδηγώντας έτσι στην κοινωνική σταθερότητα μεταξύ της ομάδας.
Πολλοί πιστεύουν πως στη φύση τα πράγματα λειτουργούν με την κοροϊδία και την εξαπάτηση, και πολλές φορές όντως έτσι είναι η κατάσταση. Παρόλα αυτά, παρατηρούμε ότι σε ζώα με κοινωνικό ιστό και εμφάνιση πολιτισμού τα πράγματα ίσως να είναι διαφορετικά. Ας κατέβουμε λοιπόν από την κορυφή του βουνού όπου μόνοι μας τοποθετήσαμε τους εαυτούς μας και ας μάθουμε κάτι από αυτά...
Για περισσότερα μπορείτε να δείτε εδώ: Chimpanzees Prefer Fair Play To Reaping An Unjust Reward
Υ.Γ. Με χαρά αναφέρουμε ότι το "Βιολόγιον" φιλοξενείται στο 12ο τεύχος του "Πράσινου Ποντικιού" που κυκλοφορεί με την εφημερίδα "το Ποντίκι". Ευχαριστούμε πολύ για τη φιλοξενία.
Δευτέρα 30 Αυγούστου 2010
Γιατί οι απελευθερώσεις μινκ είναι ανούσιες και επικίνδυνες
Για αρχή, η μοίρα των ζώων που ελευθερώθηκαν είναι διττή. Είτε δεν θα μπορέσουν να επιβιώσουν και συνεπώς θα πεθάνουν όλα, είτε κάποια που θα μπορέσουν να επιβιώσουν θα εγκαταστήσουν έναν βιώσιμο πληθυσμό ο οποίος θα αναπαράγεται και με ευνοϊκές συνθήκες θα αυξάνεται.

Ως γνωστόν, αλλαγές σε ένα οικοσύστημα με την εισαγωγή ενός ξένου προς αυτό είδους μπορεί να έχουν άσχημες συνέπειες. Τα μινκ από απελευθερώσεις έχουν δημιουργήσει αναπαραγωγικούς πληθυσμούς στη Βόρεια Ευρώπη, όπου το κλίμα ταιριάζει με το αντίστοιχο των οικοσυστημάτων στα οποία ζουν κανονικά. Ας μη ξεχνάμε όμως, ότι στους νομούς όπου έγιναν οι απελευθερώσεις και ιδίως στην Καστοριά το κλίμα και η βλάστηση δεν είναι η καθαρά μεσογειακή, αλλά έχει πολλά χαρακτηριστικά από τα μεσευρωπαϊκά δάση. Επομένως δεν θα ήταν περίεργο να δούμε έναν πληθυσμό τελικά να καταφέρνει να εγκατασταθεί.
Τι προβλήματα μπορεί τελικά να προκαλέσει αυτή η εγκατάσταση. Έτσι, τα μινκ έχει βρεθεί ότι προκαλούν πολλά προβλήματα επιβίωσης σε διάφορα είδη μικρών θηλαστικών αλλά και θαλασσοπουλιών (1). Επιπλέον, μεγάλα είναι τα προβλήματα που προκαλούν σε είδη βατράχων καθώς μειώνουν τους πληθυσμούς τους θηρεύοντάς τα, αλλά και οδηγώντας τα σε αλλαγή της συμπεριφοράς τους όσον αφορά στην εκμετάλλευση του ενδιαιτήματός τους (2, 3).

Σε όλα τα παραπάνω δεν ανέφερα τα αυτονόητα, δηλαδή την καταστροφή της βιομηχανίας που σίγουρα εκτός των άλλων σημαίνει και μερικές δεκάδες άνεργοι, απλοί εργάτες...
Για το τέλος άφησα την αναφορά στο θέμα από τα ΜΜΕ. Τι με ενόχλησε; Ότι τους έχουν χιλιοαποκαλέσει "οικολόγους" δημιουργώντας έτσι αισθήματα αντιπάθειας προς τους πραγματικούς οικολόγους. Δυστυχώς τα ελληνικά ΜΜΕ πάντα αποτυγχάνουν στην ορολογία (π.χ. συνεχής αναφορά σε μόλυνση περιβάλλοντος αντί για ρύπανση που είναι το σωστό). Περιττό να αναφερθεί ότι πολλές οικολογικές οργανώσεις έχουν εκφράσει την αντίθεσή τους στην απελευθέρωση.
Παρασκευή 27 Αυγούστου 2010
Βιβλιοπαρουσίαση - Ο Λύκος του Τζόζεφ Σμιθ

Λίγα λόγια από το οπισθόφυλλο
«Ο λύκος» είναι το πρώτο μυθιστόρημα του 29χρονου Τζόζεφ Σμιθ, το οποίο έκλεψε αμέσως την καρδιά των κριτικών και του κοινού. Αφηγητής είναι ένας λύκος που περιγράφει τις τελευταίες μέρες της ζωής του και την απελπισμένη προσπάθειά του να εξασφαλίσει τροφή.
Στα πρόθυμα της λιμοκτονίας, ο λύκος ενεδρεύει, ανελέητος και αδίστακτος, σ' ένα δρυμό που δοκιμάζεται από τη βαρυχειμωνιά. Και δεν φοβάται κανέναν. Ο χειμώνας, ωστόσο, είναι ζοφερός κι αλλόκοτος κι έχει θέσει υπό αμφισβήτηση την πρωτοκαθεδρία του λύκου στο δάσος.
Όταν ο λύκος συναντά ένα άλλο αρπακτικό, που όπως κι εκείνος είναι στα πρόθυρα της λιμοκτονίας -έναν ανταγωνιστή που θα έπρεπε να σκοτώσει-, διστάζει και εντέλει επιλέγει να ακολουθήσει μια πορεία που θα τον αναγκάσει να υποστεί -ενάντια στη θέλησή του- παράξενες δοκιμασίες, για να ανακαλύψει ότι προτού τεθεί αντιμέτωπος με την θνητότητά του, είναι υποχρεωμένος να αντιμετωπίσει τη μεγαλύτερη πρόκληση της ζωής του: να εναντιωθεί στην ίδια του τη φύση.
Έτσι, ο λύκος θα υποβληθεί, παρά τη θέλησή του και ενάντια στη φύση του, σε δυσάρεστες δοκιμασίες...
Πρόκειται για μια νουβέλα-αλληγορία που πηγαίνει τον αναγνώστη ένα αξέχαστο ταξίδι, τόσο πλάι στο λύκο, σε ένα ολοζώντανο τοπίο, όσο και στις μύχιες σκέψεις ενός δολοφόνου.
Μια συγκλονιστική ιστορία, από τον πρωτοεμφανιζόμενο συγγραφέα, ο οποίος ζει στο Λονδίνο, που μας δείχνει τον κόσμο από τη σκοπιά του κυνηγού, σε όλη του την αγριότητα και την ακαταμάχητη γοητεία.