Doplin Safe ταμπέλες

Μετά από μικρό διάλειμμα διακοπών επιστροφή ξανά στα μπλογκ... Σε κάτι ψώνια που έκανα τις προάλλες είδα στο κουτί από τα fishsticks που αγόρασα μία ταμπέλα που δήλωνε ότι η συγκεκριμένη εταιρία πιστοποιείται ότι ψαρεύει με φιλικό προς το περιβάλλον τρόπο, και συγκεκριμένα με αειφορικό τρόπο αντιτασσόμενη έτσι στην υπεραλίευση. Τέτοια συμβολάκια είναι πιο συχνό θέαμα αλλά και πιο γνωστά στους καταναλωτές σε χώρες του εξωτερικού, κυρίως της Ευρώπης και της Αμερικής, στην Ελλάδα όμως λίγη σημασία τους δίνουμε. Το πιο κοινό είναι ίσως στον τόνο, όπου συνήθως συμβολίζεται ένα δελφίνι, πράγμα που μας ενημερώνει ότι ο τόνος αυτός ψαρεύτηκε με δίχτυα που δεν είχαν ως αποτέλεσμα την ακούσια θανάτωση δελφινιών. Σαν ιδέα μου άρεσε πολύ και είναι αλήθεια ότι θα προτιμούσα να αγοράσω ένα προϊόν που φέρει μια τέτοια ταμπέλα, παρά ένα άλλο, γνωρίζοντας όμως ότι αυτό που φέρει την ταμπέλα είναι όντως πιστοποιημένο. Δυστυχώς όμως, ενώ η πιστοποίηση αυτή είναι όντως αληθής, το κακό είναι ότι υπάρχουν πολλές ταμπέλες η καθεμία έχοντας θέσει διαφορετικά κριτήρια, άλλη πιο αυστηρά άλλη πιο ήπια δημιουργώντας έτσι σύγχυση στον καταναλωτή.

Για καλύτερη επεξήγηση, μεταφράζω από τη wikipedia

"Υπάρχουν πολλές ταμπέλες Dolphin safe που χρησιμοποιούνται σε κονσέρβες τόνου ώστε να δείξουν ότι τα ψάρια πιάστηκαν χωρίς να τραυματιστούν ή θανατωθούν δελφίνια. Παρόλα αυτά, επειδή υπάρχουν ακριβώς υπάρχουν πολλές ταμπέλες υπάρχουν και πολλοί διαφορετικοί περιορισμοί στο ψάρεμα του τόνου ανάλογα με την κάθε ταμπέλα, με κάποιες να έχουν αυστηρότερα κριτήρια από άλλες.

Σύμφωνα με την Ένωση Καταναλωτών στις ΗΠΑ δεν υπάρχει καμιά εγγύηση ότι δεν τραυματίστηκαν δελφίνια παρά την ύπαρξη ταμπελών. Αυτό συμβαίνει διότι δεν υπάρχει μία οικουμενική και ανεξάρτητη πιστοποίηση των φιλικών προς τα δελφίνια αξιώσεων, από παρατηρητές για παράδειγμα, που βρίσκονται σε αλιευτικά σκάφη ή πραγματοποιούν αιφνίδιες επισκέψεις σε κονσερβοποιεία τόνου και να επιθεωρήσουν τα έγγραφα των πλοίων. Μερικές μόνο ταμπέλες απαιτούν τέτοιου είδους πιστοποίηση.

Σε μία έκθεση της Greenpeace το 2008, σημειώνεται ότι οι ταμπέλες Dolphin Safe μπορεί να οδηγήσουν τους καταναλωτές να πιστέψουν ότι ο τόνος που φέρει την πιστοποίηση αυτή έχει συλληφθεί με φιλικούς προς το περιβάλλον τρόπους στο σύνολο, ενώ η ταμπέλα αυτή σημαίνει ότι αποφεύχθηκε το ακούσιο πιάσιμο στα δίχτυα μόνο των δελφινιών και όχι άλλων ειδών, αλλά ούτε δηλώνει την αειφορικότητα του κυνηγιού ούτε του περιβαλλοντικού κόστους της αλιείας. Είδη όπως καρχαρίες και άλμπατρος ακόμα πιέζονται από το κυνήγι του τόνου."


Το συμπέρασμα στο οποίο εγώ καταλήγω είναι ότι αν ως καταναλωτές έχουμε αποφασίσει να προτιμάμε τα πιστοποιημένα με τέτοιου είδους ταμπέλες προϊόντα καλό είναι να φροντίσουμε να μάθουμε με ποια κριτήρια γίνεται η κάθε πιστοποίηση και αν αυτά είναι αρκετά για την επιλογή του εν λόγω προϊόντος. Γενικά πάντως, το γεγονός ότι υπάρχει η δυνατότητα επιλογής ανάμεσα σε προϊόντα φιλικά προς τα δελφίνια, ή ενάντια στην υπεραλίευση κ.λ.π. είναι πολύ ενθαρρυντικό για το που κινείται η αλιευτική βιομηχανία γιατί πλέον είναι και στο χέρι του καταναλωτή να καθορίσει τη ζήτηση.

Κυνηγετικό άρθρο

Τις προάλλες ενημερώθηκα για ένα άρθρο της εφημερίδας Έθνος που αφορούσε το κυνήγι κορακοειδών. Δυστυχώς, το άρθρο αυτό έχει κάποια σημεία που εγώ τουλάχιστον τα θεωρώ ως σημάδια έλλειψης πολιτισμού και ανδρείας. Παραθέτω το άρθρο και σχολιάζω στη συνέχεια.

Απογευματινό στις... καρακάξες!

Όταν κυνηγιούνται, δίνουν σύνθημα κινδύνου στα άλλα πουλιά του είδους τους με κρωξίματα και με αλλαγή στο πέταγμα και στην κατεύθυνση... Είναι πανέξυπνα και με φοβερή όραση σαν αρπακτικά, αλλά και σαν τυχοδιώκτες της φύσης και των αστικών περιοχών.

Είναι δύσκολο να εκτεθούν σε μια καλή τουφεκιά, παραπάνω από ένα το πολύ δύο πουλιά. Ενα πρόσφατο διήμερο με βροχή και παγωνιά βρέθηκα στην Αρκαδία, σε γνώριμούς μου κάμπους που τα πουλιά αυτά δίνουν «πάρτι» όλο τον χρόνο. Μπεκάτσες δεν είχε, τσίχλες δεν είχε, οπότε ξεκίνησα σχεδόν τυχαία ένα κυνήγι στις καρακάξες.

Οι καλλιέργειες των οπωροφόρων στον τόπο μου υποφέρουν πολύ από χρόνια και οι πληθυσμοί των κορακοειδών δεν πιέζονται από κανέναν άλλον άρπαγα της τροφικής αλυσίδας.

Ακόμα και τα γεράκια υποφέρουν από τις καρακάξες, αν και οι ειδήμονες της «Ορνιθολογικής», πουθενά δεν αναφέρουν ότι συμβαίνει. Πολλές φορές έχω δει καρακάξες να επιτίθενται πολλές μαζί σε γερακοειδή που το μέγεθός τους είναι ίδιο ή μικρότερο, αλλά και με πολύ θράσος σε αρκετά μεγαλύτερα αρπακτικά πουλιά. Το ράμφος της καρακάξας είναι σκληρό σαν μαντέμι. Είναι ικανό για μεγάλη ζημιά σε ό,τι χτυπήσει. Πόσο μάλλον ...στο κλέψιμο αβγών από κάθε σπάνια και απειλούμενη φωλιά.

Ευνοϊκή βροχή...

Ο πολύς αέρας, η βροχή, η υγρασία και η παγωνιά δημιουργούν ιδανικές συνθήκες για το κυνήγι τους. Το νερό βαραίνει το φτερό τους και ο αέρας τα αναγκάζει να σταθμίζουν αλλιώς τη στιγμή της αναχώρησης. Μια ελάχιστη καθυστέρηση είναι αρκετή για να εκτεθούν σε μια βολή, κάτι που δεν συμβαίνει εύκολα σε συνθήκες καλοκαιρίας ή άπνοιας.

Είτε κάνει καρτέρι κανείς κοντά σε κάποιο μαντρί ή σε κάποιο σημείο τροφής, είτε περπατάει τον τόπο από σημείο σε σημείο σε φράχτες και περιβόλια, ο αέρας τα καθηλώνει σχετικά ακίνητα σε απαγκιασμένες πλευρές, ενώ πετούν πάντα με καθυστέρηση για να διαφύγουν.

Γενικά αντέχουν σε αρκετά σκάγια. Για τις καρακάξες και τα κοράκια το νούμερο 6 είναι μάλλον ιδανικό. Τα ψιλότερα νούμερα είναι αποτελεσματικά σε κοντινότερες τουφεκιές, αλλά σε οριακές τουφεκιές το Νο 6 είναι μάλλον το απαιτούμενο.

Το κυνήγι αυτό ήταν ό,τι έπρεπε για να δοκιμάσω το 28αράκι σουπερποζέ. Ελαφρύ, ζυγισμένο και εύχρηστο, το οπλάκι αυτό μου έδειξε πραγματικά τις δυνατότητές του.

Διάλεξα να κινηθώ σε κάτι περιβόλια με καρυδιές και βατιώνες, που φιλοξενούν πολλές καρακάξες. Τα πουλιά αυτά, στη διάρκεια της χειμωνιάτικης μέρας, έχουν ένα πρόγραμμα που το ακολουθούν πιστά.

Πρωί - πρωί πέφτουν πεινασμένα και κρυωμένα για φαγητό, ενώ κατά τις 11 χάνονται σε... σιέστα. Μετά τις δύο το μεσημέρι -με το σούρουπο να πλησιάζει- έχουν χωνέψει το πρωινό γεύμα, οπότε ρίχνονται ξανά στην αναζήτηση.

Η ώρα που κυριολεκτικά μπορεί να τις «πελεκήσει» κανείς, είναι την ώρα του κουρνιάσματος (για τις καρακάξες). Για τα κοράκια ιδανικό είναι το πρωινό ξεκούρνιασμα, που σηκώνονται βαρύθυμα και νυσταγμένα, πετώντας χαμηλά πάνω από τα σημεία που θέλουν να φάνε.

Διάλεξα μια μεγάλη καρυδιά κοντά σε ένα μαντρί με ζώα. Η κοπριά αλλά και οι τροφές που πέφτουν (καλαμπόκια, φυράματα), έλκουν τις καρακάξες. Οι πλακούντες και όλα το βιολογικά απόβλητα ενός μαντριού, έλκουν τα κοράκια.

Εστησα μια στοιχειώδη φυλάχτρα και άρχισα το τουφεκίδι. Με τις καρακάξες καλό είναι να στήνει κανείς και καμιά ψόφια με κλαράκια, γιατί οι άλλες ξεγελιούνται εύκολα. Τον ήχο της φωνής τους μπορείτε να τον μιμηθείτε τέλεια, κουνώντας ένα σπιρτόκουτο με σφαιράκια αεροβόλου, ή βοτσαλάκια.

Εφτασε η πρώτη πετώντας σαν κυρία. Το ωραίο με τις καρακάξες είναι ότι, λόγω της ουράς τους που «ζυγίζει την πτήση τους», ακόμα και τουφεκισμένες πέφτουν σαν... κυρίες! Μετά την πρώτη τουφεκιά, συνήθως ακολουθεί σιγή. Ψέματα είναι! Κάπου κοντά βρίσκονται, σε κάποιο σύδεντρο ασφαλές κάθονται, υπολογίζοντας τους κινδύνους. Μετά αρχίζουν την κουβέντα σιγανά και μετά ξανά κράξιμο. Μπαμ και η δεύτερη πέφτει ουρανοκατέβατη και από ψηλά. Ξερή. Ερχονται και τα κοράκια. Το μυστικό είναι να τραυματίσεις ένα και να το αφήσεις κάτω.

Το 28άρι...

Ολο το κοπάδι θα περνά και θα ξαναπερνά από πάνω του, στα πλαίσια μιας εντυπωσιακής αλληλεγγύης, δίνοντας πολλές ευκαιρίες για βολές.

Με το 28αράκι τα πράγματα είναι εντυπωσιακά. Η βολή του έχει μια άριστη κατανομή σκαγιών, αρκεί κανείς να είναι ακριβής στην τοποθέτηση του κέντρου των λίγων γραμμαρίων του. Θέλει προσεγμένη και κεντραρισμένη τουφεκιά. Δεν χαρίζει «οφέλη» από διπλανά σκάγια, αλλά είναι ένα όπλο που τουφεκάς ακούραστα, κουβαλάς πολλά φυσίγγια και αποκτάς μεγάλη αυτοπεποίθηση για να ρίξεις με το 12άρι.

Το απόγευμα αποδείχτηκε ιδιαίτερα αποδοτικό. Είχα κάποιες αστοχίες κυρίως σε μακρινά κοράκια, αλλά οι καρακάξες πλήρωσαν τη νύφη για τα καλά. Οι αλεπούδες εκείνο το βράδυ έκαναν πάρτι προς τιμήν μου!

ΤΟ ΓΝΩΡΙΖΑΤΕ;

Δεν συνηθίζω να ευλογώ μάρκες και εταιρείες, αλλά μια και δεν υπάρχει πληθώρα φυσιγγίων, στα 28άρια πρέπει να σημειώσω ότι τα καλύτερα φυσίγγια που έχω ρίξει μέχρι σήμερα είναι τα τσέχικα Σελιέρ Μπελό.
Αψογη συμπεριφορά, σταθερή ποιότητα και απόδοση σε όλες τις συνθήκες.

ΝΙΚΟΣ ΚΡΑΛΛΗΣ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΝΙΚΟΣ ΚΡΑΛΛΗΣ


Το κυνήγι είναι μία νόμιμη διαδικασία με την οποία αν και διαφωνώ δεν μπορώ να εναντιωθώ. Παρόλα αυτά, όταν για να κυνηγήσεις κάποια είδη πουλιών γράφεται σε εφημερίδες ότι πρέπει να αφήνεις ένα τραυματισμένο κάτω ώστε να προσελκύσει τα υπόλοιπα, μιλάμε για κάτι διαφορετικό και όχι για καλώς εννοούμενο κυνήγι. Όταν για να κυνηγήσεις επιλέγεις βροχερές μέρες όπου τα πουλιά δυσκολεύονται να κινηθούν πάλι δεν μιλάμε για κυνήγι ως μέσο αναψυχής εξ ορισμού.

Το κυνήγι της καρακάξας και της κουρούνας είναι νόμιμο και ελεύθερο ως προς τον αριθμό των θηραμάτων για περίπου μισό χρόνο. Αυτό σημαίνει ότι ο καθένας μπορεί να σκοτώσει όσα άτομα θέλει, χωρίς να ελεγχθεί για αυτό. Με αυτό δεν μπορώ να διαφωνήσω, είναι επιτρεπτό όσο και αν δεν μου αρέσει. Διαφωνώ όμως με τον τρόπο κυνηγιού που προτείνεται σε αυτό το άρθρο και με τον τρόπο που αυτός περιγράφεται. Είναι κρίμα, γιατί η συγκεκριμένη εφημερίδα περιέχει συχνά πολύ ενδιαφέροντα άρθρα περιβαλλοντικής θεματολογίας και πολλά από αυτά έχουν φιλοξενηθεί και έχουν προταθεί από αυτό εδώ το μπλογκ. Αφού λοιπόν προτείνονται ανά καιρούς τα καλά, όφειλα λοιπόν να αναφερθώ και στα άσχημα.

Υ.Γ. Είναι δύο φορές κρίμα που στο κείμενο ο άνθρωπος που μιλάει για το κυνήγι και το διαφημίζει με τις φωτογραφίες του αναφέρεται στο ότι κυνηγάει κοράκια, είδος που η θήρα του απαγορεύεται. Αυτό γράφεται προφανώς όχι επειδή όντως κυνηγάει κοράκια, αλλά δεν γνωρίζει ότι το είδος που κυνηγάει ονομάζεται κουρούνα...

Εισβολείς φρύνοι ευδοκιμούν σε θερμότερα κλίματα

Καθώς ο πλανήτης θερμαίνεται, οι φρύνοι των καλαμιών (Bufo marinus) - ένα είδος εισβολέας που έχει καταλάβει της Αυστραλία - θα ευδοκιμήσουν σύμφωνα με μία νέα μελέτη.

Οι φρύνοι αυτοί πιθανώς να είναι ένα από τα τυχερά είδη που θα ακμάζουν καθώς η θερμοκρασία αυξάνεται, μία κατάσταση που φαίνεται πως θα είναι μοιραία για πολλά άλλα είδη ζώων και φυτών.

Το 1935, 102 φρύνοι των καλαμιών εισήχθησαν στην Αυστραλία με σκοπό να εξολοθρεύσουν ένα είδος σκαθαριού που απειλούσε τις καλλιέργειες ζαχαροκάλαμων. Οι φρύνοι αγνόησαν τα σκαθάρια, αντιθέτως κατέκτησαν την Αυστραλία και σήμερα αριθμούν 1.5 δις άτομα.


"Η αρνητική επίδραση των υψηλών θερμοκρασιών δεν λειτουργεί στους φρύνους αυτούς, που σημαίνει ότι το είδος αυτό θα τα πάει πολύ καλά με τις αυξημένες θερμοκρασίες της επαγόμενης από τον άνθρωπο κλιματικής αλλαγής" επισημαίνει ο βιοφυσικός Frank Seebacher του Πανεπιστημίου του Σίδνεϊ στην Αυστραλία.

Σε αντίθεση με ψάρια και άλλα ψυχρόαιμα είδη που δυσκολεύονται να αναπνεύσουν σε υψηλές θερμοκρασίες, το καρδιαγγειακό σύστημα του φρύνου των καλαμιών (η καρδιά και οι πνεύμονες) λειτουργούν καλύτερα στη ζέστη.

Η λειτουργία της καρδιάς και των πνευμόνων των φρύνων μελετήθηκαν σε θερμοκρασίες μεταξύ 20 και 30 βαθμών Κελσίου. Καθώς η θερμοκρασία αυξανόταν, οι φρύνοι προσαρμόζονταν τέλεια. Η απαίτηση σε οξυγόνο κατά την ανάπαυση - ένα μέτρο του πόσο δουλεύει το καρδιαγγειακό σύστημα - παρέμενε η ίδια.

Οι φρύνοι όχι μόνο επιζούν σε ένα μεγάλο εύρος θερμοκρασιών, αλλά προτιμούν αυξημένες θερμοκρασίες. Έτσι, στη μελέτη φάνηκε πως καθώς αυξανόταν η θερμοκρασία οι φρύνοι μετέφεραν αποτελεσματικότερα το οξυγόνο στον οργανισμό τους.

"Μεγαλύτερες θερμοκρασίες είναι πλεονεκτικές και δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι σε αυξημένες θερμοκρασίες μειώνεται η μεταφορά του οξυγόνου στο εσωτερικό του οργανισμού" δηλώνει ο Seebacher. "Η επίπτωση της κλιματικής αλλαγής δεν είναι αναγκαστικά να είναι αρνητική. Η παγκόσμια μέση θερμοκρασία άλλωστε μπορεί να είναι χαμηλότερη από αυτή που θα επιθυμούσαν πολλά είδη."

Πηγή: LiveScience

Τα σκυλιά μπορούν να "μυρίσουν" τον ανθρώπινο καρκίνο

Η υπόθεση ότι τα σκυλιά μπορούν να ανιχνεύσουν κακοήθεις όγκους με βάση την οσμή τους προήλθε από αδημοσίευτες περιπτώσεις. Σύμφωνα με μία από αυτές μία γυναίκα ζήτησε ιατρική βοήθεια εξαιτίας του αυξημένου ενδιαφέροντος του σκύλου της σε μια ορισμένη δερματική περιοχή στο σώμα της, η οποία στη συνέχεια αποδείχθηκε πως ήταν ένα κακοήθες μελάνωμα.

Αν και τα γεγονότα αυτά δεν στηρίζονται σε πειραματικές αποδείξεις, η ιδέα ότι οι σκύλοι μπορούν να «μυριστούν» τον καρκίνο δεν είναι παράλογο. Οι όγκοι παράγουν πτητικές οργανικές ενώσεις, που απελευθερώνονται στην ατμόσφαιρα, για παράδειγμα, με την αναπνοή και τον ιδρώτα. Ορισμένες από αυτές τις πτητικές οργανικές ενώσεις είναι πιθανό να έχουν διακριτικές οσμές και ακόμα και όταν βρίσκονται σε μικρές ποσότητες να μπορούν να ανιχνευθούν από τα σκυλιά.

Με προτροπή τα γεγονότα αυτά ορισμένοι επιστήμονες¹ σχεδίασαν ένα πείραμα για να αποδείξουν εάν τας σκυλιά έχουν την δυνατότητα να μάθουν να αναγνωρίζουν την «χαρακτηριστική οσμή» στα ούρα των ενώσεων που παράγει ο καρκίνου της ουροδόχου κύστης.

Πράγματι αποδείξαν ότι τα σκυλιά που εκπαιδεύτηκαν επέλεξαν σωστά τα δοχεία με τα θετικά στο καρκίνο ούρα στο 41% των περιπτώσεων, ποσοστό μεγαλύτερο από αυτό που θα προέκυπτε εάν επέλεγαν στη τύχη (21%). Μάλιστα, προέκυψε ότι τα σκυλιά αυτά αναγνώριζαν τη «χαρακτηριστική οσμή» του καρκίνου της ουροδόχου κύστης ανεξάρτητα από άλλες χημικές ουσίες που μπορεί να υπήρχαν στα ούρα, όπως αλκοόλ, αίμα, ναρκωτικές ουσίες και άλλα.

Τέλος, αξιοσημείωτο κατά τη διάρκεια του πειράματος ήταν το γεγονός ότι όλα τα σκυλιά επέλεξαν ως θετικό ένα δείγμα από άτομο χωρίς καρκίνο της ουροδόχο κύστης. Περαιτέρω εξετάσεις στον ασθενή από τον οποίο προήλθε το δείγμα αποκάλυψαν ένα μεταβατικό καρκίνωμα του δεξιού νεφρού.

1. Carolyn M. Willis, Susannah M. Church, Claire M. Guest, W. Andrew Cook, Noel McCarthy, Anthea J. Bransbury, Martin R. T. Church, John C. T. Church, 2004. Olfactory detection of human bladder cancer by dogs: proof of principle study. BMJ 329:712.

Υπεραλίευση και βιοποικιλότητα

Με βάση την κοινή λογική μπορεί κανείς να καταλάβει ότι η υπεραλίευση των υδάτων οδηγεί με ποικίλους τρόπους στην μείωση της θαλάσσιας βιοποικιλότητας. Όταν όμως καταφέρεις να δείξεις ότι η υπεραλίευση οδηγεί στη μείωση της χερσαίας βιοποικιλότητας τότε έχεις κερδίσει με την αξία σου μία δημοσίευση στο Science.

Ας γίνουμε όμως πιο συγκεκριμένοι. Μία ομάδα ερευνητών στη Γκάνα "έπεσαν" πάνω σε αρχεία συστηματικής καταγραφής των πληθυσμών της άγριας χερσαίας πανίδας της τελευταίας 30ετίας. Γενικά παρατηρήθηκαν μειωτικές τάσεις και επομένως έπρεπε να δοθεί μια εξήγηση. Η εξήγηση αυτή ήταν το παράνομο κυνήγι, που γίνεται για βιοποριστικούς λόγους. Συγκεκριμένα, ντόπιοι κυνηγούν όλα τα ζώα χωρίς εξαίρεση για να τα πουλήσουν για τροφή (ακόμα και πιθήκους και νυχτερίδες) με δραματικές επιπτώσεις στους πληθυσμούς τους. Εύλογη απορία: που κολλάει η υπεραλίευση;

Οι ερευνητές βρήκαν λοιπόν ότι υπάρχει ισχυρή σχέση ανάμεσα στο ιχθυαπόθεμα μιας χρονιάς με τη μείωση ή αύξηση της βιομάζας της χερσαίας πανίδας. Όταν ο κάθε κάτοικος μπορούσε να καταναλώσει ικανοποιητική ποσότητα ψαριών (που αποτελούν τη βασική πηγή πρόσληψης πρωτεϊνών στη χώρα) το κυνήγι δεν ήταν τόσο έντονο και επομένως δεν εμφανιζόταν μείωση της βιομάζας. Από την άλλη, όταν το αλίευμα δεν ήταν αρκετό οι πολίτες αναγκάζονταν να κυνηγήσουν την άγρια πανίδα με αποτέλεσμα να μειώνεται και η βιομάζα αυτής. Επιπλέον, όταν τα ψάρια δεν αφθονούσαν αυξανόταν η τιμή τους, με συνέπεια το κυνήγι να είναι ακόμα εντονότερο.

Σύμφωνα με έρευνες, από το 1977 και μετά έχει παρατηρηθεί 50% περίπου μείωση της βιομάζας των ψαριών στην γύρω περιοχή, ενώ ο ανθρώπινος πληθυσμός έχει αυξηθεί κατά τρεις φορές. Το μέλλον, όπως είναι ξεκάθαρο, είναι εξαιρετικά δυσοίωνο. Η άγρια πανίδα πρέπει να προστατευθεί, αλλά και οι άνθρωποι φυσικά πρέπει να φάνε. Μη ξεχνάμε ότι τα περισσότερα αλιευτικά που (υπέρ)εκμεταλλεύονται τους θαλάσσιους πόρους της περιοχής είναι ευρωπαϊκών συμφερόντων.

Βιβλιογραφία J.S. Brashares P. Arcese, M.K. Sam, P.B. Coppolillo, A.R.E. Sinclair & A. Balmford 2004. Bushmeat Hunting, Wildlife Declines and Fish Supply in West Africa. Science 306, 1180-1183.

Η διπλή έλικα

Ένα εξαιρετικό βιβλίο, από τον James Watson, που μαζί με τον Francis Crick, αλλά και λίγη βοήθεια από μερικούς άλλους, προέβησαν στην μεγαλύτερη ίσως ανακάλυψη του 20ου αιώνα, την αποκρυπτογράφιση της δομής του DNA, δηλαδή της διπλής έλικας. Μέσα από τις σελίδες του αποκαλύπτονται τα βήματα και τα συναισθήματα όσων πήραν μέρος σε αυτό που μετέπειτα χαρακτήρισε ο Crick ως "τρελό κυνηγητό". Το γράψιμο είναι αρκετά "χύμα", οι χαρακτήρες σχολιάζονται πολλές φορές πικρόχολα και τα χαρακτηριστικά αυτά ίσως είναι η αιτία που το βιβλίο είναι τόσο καλό και διαφορετικό από τα άλλα.

Πολλοί κατέκριναν τις τακτικές που χρησιμοποίησαν οι δύο αυτοί επιστήμονες, κυρίως επειδή τα δεδομένα που ανέλυαν πολλές φορές δεν ήταν δικά τους... Αυτοί όμως που τα είχαν βγάλει αδυνατούσαν να τα ερμηνεύσουν. Έτσι, για παράδειγμα, ένας επιστήμονας που είχε κάνει σπουδαίες παρατηρήσεις για τη συμπληρωματικότητα των βάσεων, αλλά δεν μπόρεσε να τις ερμηνεύση, ίσως από ζήλια δήλωσε για τους Watson και Crick: "Το γεγονός ότι στις μέρες μας τέτοιοι πυγμαίοι ρίχνουν τέτοιες γιγαντιαίες σκιές δείχνει μόνο πως έχει βραδιάσει".

Η δημοσίευση του τεράστιου επιτεύγματος τους,που ακολούθησε στο περιοδικό Nature ξεκινούσε με τα εξής λόγια "Επιθυμούμε να προτείνουμε μια δομή για το άλας του δεοξυριβοζονουκλεϊκού οξέος (DNA). Η δομή αυτή έχει καινούργια χαρακτηριστικά που παρουσιάζουν μεγάλο βιολογικό ενδιαφέρον". Το εντυπωσιακό είναι ότι ολόκληρη η δημοσίευση δεν ήταν παρά μόνο ουσιαστικά μία σελίδα...

Monachus monachus: Ένα αρχέγονο μοντέλο συμπεριφοράς μητέρας και νεογνού

Η μητρική συμπεριφορά και στρατηγική αποτελεί ένα σημαντικό παράγοντα κατάταξης των πτερυγιόποδων (Pinnipedia) σε τρεις ομάδες. Η πρώτη περιλαμβάνει χονδρικά την οικογένεια των θαλάσσιων ίππων (Odobenidae). Σε αυτήν τα θηλυκά της οικογένειας φροντίζουν τα νεογνά τους τόσο στην ανοιχτή θάλασσα όσο και στην ξηρά και παράγουν χαμηλής περιεκτικότητας σε λίπος γάλα Επίσης, η ενηλικίωση συμβαίνει σταδιακά. Η ομάδα των θαλάσσιων λεόντων (Οtariidae) εναλλάσσει τα ταξίδια αναζήτησης τροφής των θηλυκών με την φροντίδα των μικρών, η οποία γίνεται στην ξηρά. Τα μικρά τρέφονται με μικρής λιπιδικής περιεκτικότητας γάλα και έχουν χαμηλό ρυθμό ανάπτυξης. Τέλος, η τρίτη ομάδα περιλαμβάνει την οικογένεια των Φωκίδων (Phocidae) με σύντομες περιόδους θηλασμού με γάλα υψηλής περιεκτικότητας σε λίπος, καθώς τα θηλυκά δεν τρέφονται κατά τη περίοδο αυτή, και απότομη ενηλικίωση των νεογνών.

Μέχρι σήμερα λίγες ήταν οι πληροφορίες σχετικά με την σχέση μεταξύ μητέρας και νεογνών της φώκιας Monachus monachus από τη στιγμή της γέννησης μέχρι τη στιγμή της ενηλικίωσης κυρίως λόγω της σπανιότητας του είδους. Πρόσφατη έρευνα παρόλα αυτά υποδεικνύει ότι η περίοδος θηλασμού της Monachus monachus είναι πολύ μεγαλύτερη από τα συγγενικά της είδη, ενώ ο θηλασμός είναι πιο τακτικός την πρώτη βδομάδα της γέννησης ενώ αργότερα η συχνότητά του μειώνεται. Ακόμη, η διαδικασία αλλαγής του τριχώματος δεν συμπίπτει με την αποκοπή του νεογνού από τη μητέρα, καθώς η δεύτερη γίνεται σταδιακά. Αξιοσημείωτο είναι επιπλέον το γεγονός ότι παρόλο που η μητέρα είναι ικανή να αναγνωρίσει το μικρό της ακόμα και με ήχους μπορεί να θηλάσει ένα ξένο ή και περισσότερα ταυτόχρονα χωρίς να έχει χάσει το δικό της. Μια διαδικασία που έχει παρατηρηθεί και αντίστροφα με το νεογνό δηλαδή να θηλάζει από ξένο θηλυκό χωρίς να είναι κατ’ ανάγκη ορφανό.

Προκύπτει, επομένως, ότι η μεσογειακή φώκια με βάση τη συγκεκριμένη έρευνα βρίσκεται μεταξύ των θαλάσσιων λεόντων και των Φωκίδων όσον αφορά στο μοντέλο μητρικής συμπεριφοράς. Η σταδιακή ενηλικίωση των νεογνών και η σχεδόν διπλάσια περίοδος θηλασμού την κατατάσσει πιο κοντά στην οικογένεια Otariidae. Πάντως, η διαπίστωση αυτή, σύμφωνα με τους επιστήμονες, δεν αποτελεί φυλογενετικό χαρακτηριστικό αλλά υποστηρίζει τη θεωρία ότι η μητρική συμπεριφορά είναι αποτέλεσμα προσαρμογής στο περιβάλλον καθώς ο πληθυσμός αυτός της μεσογειακής φώκιας διαβιεί σε ένα σταθερό και ήπιο οικοσύστημα. Τέλος, οι διαφορές αυτές μεταξύ της μεσογειακής φώκιας και των άλλων ειδών που ζουν σε υψηλότερο γεωγραφικό πλάτος αντικατοπτρίζουν την εξέλιξη των Phocidae. Φαίνεται δηλαδή ότι η Monachus monachus με το άλλο τροπικό είδος φώκιας (φώκια μοναχός της Χαβάης) αποτελούν τα πιο αρχέγονα είδη της οικογένειας των Φωκίδων και αντικατοπτρίζουν το αρχέγονο πρότυπο μητρικής συμπεριφοράς από το οποίο εξελίχθηκαν οι υπόλοιπες φώκιες και το οποίο προσάρμοσαν στις αντίξοες συνθήκες των θαλασσών της Ανταρκτικής.

Βιβλιογραφία: A. Aguilar, L.H. Cappozzo, M. Gazo, T. Pastor, J. Forcada and E. Grau, (2007), Lactation and mother–pup behaviour in the Mediterranean monk seal Monachus monachus: an unusual pattern for a phocid, J. Mar. Biol. Ass. U.K., 87, σελ. 93–99