Εξέλιξη του ανθρώπου

Επειδή αρκετές φορές χανόμαστε στην πολυπολοκότητα και τα πολλά είδη που αναφέρονται στην εξέλιξη του ανθρώπινου είδους, θεώρησαμε σκόπιμο να δημοσιεύσουμε μία συνοπτική, αναφερόμενη δηλαδή στα κυριότερα γεγονότα αυτής της τόσος ενδιφέρουσας όσο και περίπλοκης διεργασίας.

Ένας από τους λόγους για τους οποίους η Θεωρία της Εξέλιξης πολεμήθηκε από πολλούς είτε εκείνη την εποχή είτε και σήμερα είναι ότι εκθρόνησε τον άνθρωπο από την θέση του κυρίαρχου της φύσης και υπαίνιζε ότι ο άνθρωπος θα μπορούσε να εξελιχθεί με τον ίδιο τρόπο όπως και οι άλλοι οργανισμοί. Ο Δαρβίνος μπορεί να εξέδωσε το βιβλίο του για την καταγωγή του ανθρώπου 12 χρόνια μετα την «Καταγωγή των Ειδών», αλλά είχε γράψει σε αυτήν με σκόπιμη επιφυλακτικότητα ότι «θα ριχτεί φως στην καταγωγή και την ιστορία του ανθρώπου».



Σήμερα είναι αποδεδειγμένο ότι το ανθρώπινο είδος (Homo sapiens) έχει ως κοντινότερους συγγενείς τους ανθρωποειδείς πιθήκους, από τους οποίους η εξελικτική γραμμή των ανθρώπων διαχωρίστηκε πριν 6 εκατομμύρια χρόνια. Η απαρχή του διαχωρισμού αυτού ήταν η εμφάνιση του διποδισμού. Τα πρώτα είδη ανθρωπιδών που έχουν βρεθεί ανήκουν στο γένος των Αυστραλοπιθήκων (Australopithecus). Από αυτούς προέκυψαν δύο γραμμές, μία είναι οι εύρωστοι πίθηκοι και η άλλη ανθρωπιδική γραμμή άρχισε να βασίζεται όλο και περισσότερο στη μαθημένη συμπεριφορά και ίσως άρχισε να κατασκευάζει τα πρώτα λίθινα εργαλεία.

Ένα είδος Αυστραλοπίθηκου εξελίχθηκε στα πρώτα μέλη του γένους Homo κάποια χρονική στιγμή μεταξύ 2,5 και 2 εκταομμυρίων χρόνων πριν. Το είδος αυτό είναι γνωστό ως Homo erectus και εμφανίζεται στην Αφρική στα 2 εκταομμύρια χρόνια πριν. Το μέγεθος του εγκεφάλου αυξήθηκε γρήγορα πριν από περίπου 700.000 χρόνια και στα 500.000 χρόνια ήταν κατά προσέγγιση το ίδιο με το δικό μας σήμερα. Οι ανθρωπολόγοι ακόμα συζητούν εάν αυτοί οι «αρχαϊκοί» άνθρωποι είναι ένα πιο πρώιμο στάδιο του είδους μας ή αν αντιπροσωπεύουν περισσότερα από ένα είδη. Μετά από αυτούς εμφανίστηκαν οι σύγχρονοι άνθρωποι (Homo sapiens), το είδος στο οποίο ανήκουμε και εμείς. Στα 50.000 χρόνια πριν έλαβε χώρα μια «δημιουργική έκρηξη» πολιτισμού, που σχετίζεται με τις νέες τεχνολογίες, όπως είναι τα οστέινα εργαλεία και οι νέες συμπεριφορές, όπως είναι η τέχνη. Οι σύγχρονοι άνθρωποι διασκορπίστηκαν ακόμα πιο μακριά γεωγραφικά, φθάνοντας στην Αυστραλία πριν από 60.000 χρόνια και στον Νέο Κόσμο πριν από 13.000 χρόνια.

Παλαιότερες δημοσιεύσεις

Μια διαφορετική θεωρία για την εξέλιξη του ανθρώπου

Οι άνθρωποι μπορεί να έμαθαν να περπατούν στα δέντρα...

Η εξέλιξη μιας νέας περιοχής στον εγκέφαλο επιτρέπει λεπτές κινητικές ικανότητες

Εκδηλώσεις

Δύο πολύ ενδιαφέρουσες εκδηλώσεις θα πραγματοποιηθούν τις επόμενες μέρες στην Αθήνα

Η πρώτη αφορά στην παρούσιαση του νέου Κόκκινου Βιβλίου (27/1)
για περισσότερες πληροφορίες δείτε εδώ

Η άλλη αφορά στους υγρότοπους της Αττικής με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Υγροτόπων (31/1)
για περισσότερες πληροφορίες δείτε εδώ

Απορρυπαντικά φιλικά στο περιβάλλον!

Εξοικονομήστε χρήματα, προστατεύστε την υγεία σας, σώστε τον πλανήτη χρησιμοποιώντας την καθαριστική δύναμη της φύσης! Μερικές ιδέες για να αντικαταστήσουμε τα επιβλαβή κοινά απορρυπαντικά του εμπορίου...Κάντο όπως η γιαγιά σου!

Γενικό καθαριστικό για το σπίτι:
Διαλύουμε και ανακατεύουμε μισό φλιτζάνι ξίδι και 1/4 φλιτζανιού μαγειρική σόδα σε δύο λίτρα ζεστό νερό. Το διάλυμα διατηρείται για μεγάλο χρονικό διάστημα και καθαρίζει τζάμια, καθρέφτες, τις αποθέσεις ασβεστίου σε βρύσες και κεραμικά πλακίδια. Το ξίδι χρησιμοποιείται για απομάκρυνση λιπαρών ουσιών και μούχλας. Για λίπη μπορούμε ακόμη να χρησιμοποιήσουμε και χυμό λεμονιού.

Καθαριστικό για τζάμια:
Διαλύουμε και ανακατεύουμε δύο κουταλιές ξιδιού ανά λίτρο ζεστού νερού και καθαρίζουμε τα τζάμια χρησιμοποιώντας τις παλιές μας εφημερίδες. Ακόμα με το ίδιο διάλυμα μπορούμε να καθαρίσουμε κεραμικά πλακίδια και πλαστικές επιφάνειες όπως το εσωτερικό του ψυγείου.

Αντί για τα τοξικά αποσμητικά χώρου:

Χρησιμοποιήστε βότανα ή αιθέρια έλαια γιατί είναι φυτικά προϊόντα καθαρίζουν απολυμαίνουν και αρωματίζουν κάθε γωνιά του σπιτιού και μερικά από αυτά όπως η μέντα η λεβάντα και η Λουΐζα είναι από τα καλύτερα εντομοαπωθητικά. Τα καλύτερα αποσμητικά και αρωματικά είναι όλα τα εσπεριδοειδή, το τριαντάφυλλο, το γεράνι, η λεβάντα, το δεντρολίβανο, ο ευκάλυπτος και η μαντζουράνα. Μπορείτε να τα χρησιμοποιείτε είτε σε εγχύματα (βράζετε τα βότανα, τα στραγγίζετε και χρησιμοποιείτε το νερό) είτε προσθέτοντας 4-5 σταγόνες αιθέριων ελαίων σε ένα λίτρο νερό.

Το ανδρικό χρωμόσωμα Υ «πιο εξελιγμένο από το υπόλοιπο γονιδίωμα»

Τελικά οι άνδρες ίσως είναι λιγότερο πρωτόγονοι από ό,τι υποστηρίζουν οι γυναίκες: το ανδρικό χρωμόσωμα εξελίσσεται πολύ ταχύτερα από το υπόλοιπο ανθρώπινο γονιδίωμα, αποκαλύπτει σημαντική μελέτη που βασίστηκε σε γενετικές συγκρίσεις ανθρώπου-χιμπατζή.

Προηγούμενες έρευνες είχαν δείξει ότι το ανθρώπινο γονιδίωμα στο σύνολό του είναι όμοιο με το γενετικό υλικό του χιμπατζή κατά περισσότερο από 98%.

Ωστόσο το ανθρώπινο χρωμόσωμα Υ διαφέρει εντυπωσιακά από το αντίστοιχο χρωμόσωμα των αρσενικών χιμπατζήδων. Σε αυτή την περίπτωση η αντιστοιχία περιορίζεται στο 70%, αναφέρουν οι Αμερικανοί ερευνητές στο περιοδικό Nature.

Οι διαφορές ανάμεσα στα δύο είδη συσσωρεύονται τα τελευταία έξι εκατομμύρια χρόνια, από τότε που η εξελικτική γραμμή του ανθρώπου διαχωρίστηκε από του χιμπατζή. Το γεγονός ότι η γενετική απόκλιση είναι μεγαλύτερη στο Υ σημαίνει ότι το ανθρώπινο ανδρικό χρωμόσωμα αλλάζει πιο γρήγορα από τα υπόλοιπα 22 χρωμοσώματα.

Ανατροπή

Οι ερευνητές του Ινστιτούτου Whitehead στο Κέμπριτζ της Μασαχουσέτης παραδέχονται ότι εξεπλάγησαν από το ρυθμό εξέλιξης του Υ. Ολόκληρες ομάδες γονιδίων στο ανθρώπινο Υ απουσιάζουν εντελώς από το Υ του χιμπατζή, ενώ πολλές αλληλουχίες επαναλαμβάνονται ανεστραμμένες.

Τα αποτελέσματα φαίνεται να ανατρέπουν την εικόνα των βιολόγων για το Υ: Το ανδρικό χρωμόσωμα φέρει πολύ λιγότερα γονίδια από τα σωματικά χρωμοσώματα, και πολλοί ερευνητές είχαν εκτιμήσει ότι συρρικνώνεται, ή ακόμα ότι οδεύει προς την εξαφάνιση...

«Το χρωμόσωμα Υ έχει πολλούς ακόμα άσσους στο μανίκι του» σχολιάζει τώρα ο Δρ Ντέιβιντ Πέιτζ, επικεφαλής της νέας έρευνας.

Ο ερευνητής εκτιμά ότι υπάρχουν τουλάχιστον δύο λόγοι για τον αυξημένο ρυθμό αλλαγής στο Y. Πρώτον, το Υ υπάρχει στα κύτταρα των ανδρών μόνο σε ένα αντίγραφο (και όχι σε δύο όπως τα μη φυλετικά χρωμοσώματα) και οι αλλαγές που εμφανίζονται σε αυτό δεν μπορούν να «διορθωθούν» με βάση την αλληλουχία του άλλου αντίγραφου.

Δεύτερον, πολλά από τα γονίδια του Υ αφορούν την παραγωγή σπέρματος. Δεδομένου ότι οι πρωτόγονοι άνδρες δέχονταν εξελικτικές πιέσεις να παράγουν μεγάλες ποσότητες σπερματοζωαρίων και να γονιμοποιούν όσο γίνεται περισσότερα θηλυκά, τα γονίδια αυτά πρέπει να εξελίσσονται γρήγορα.

Προκειμένου να ελέγξουν αυτή την υπόθεση, οι ερευνητές θα επαναλάβουν τη σύγκριση με το Υ του μακάκου ρέζους, ο οποίος έχει άτακτη ερωτική ζωή, και με το Υ των πιθήκων Callithrix, οι οποίοι είναι μονογαμικοί.

Πηγή: in.gr

Τελικά είμαστε και πολύ εξελιγμένοι...

Θερμότερο κλίμα σημαίνει μικρότερη ικανότητα απορρόφησης άνθρακα από τα δέντρα

Αντίθετα με τη συμβατική πεποίθηση, όσο το κλίμα θερμαίνεται και οι περίοδοι ανάπτυξης αυξάνονται τα υπαλπικά δάση είναι πιθανό να απορροφούν λιγότερο άνθρακα, σύμφωνα με μία νέα μελέτη του Πανεπιστημίου του Κολοράντο. Σαν αποτέλεσμα, μεγαλύτερη ποσότητα αερίων του θερμοκηπίου θα συγκεντρώνονται στην ατμόσφαιρα.

"Τα αποτελέσματά μας αντιτίθενται σε αυτά μελετών για άλλα οικοσυστήματα, που συμπεράνουν ότι αυξημένη περίοδος ανάπτυξης σημαίνει και αυξημένη απορρόφηση άνθρακα" λέει o Jia Hu, που διεξήγαγε την έρευνα ως φοιτητής στο τμήμα οικολογίας και εξελικτικής βιολογίας του CU Boulder σε συνεργασία με το Cooperative Institute for Research in Environmental Sciences. Η έρευνα θα δημοσιευθεί στο περιοδικό Global Change Biology τον Φεβρουάριο.

Οι ερευνητές βρήκαν ότι ενώ η μικρότερη ανοιξιάτικη χιονοκάλυψη τείνει να προάγει την έναρξη της άνοιξης και να επεκτείνει την αναπτυξιακή περίοδο, μειώνει επίσης την ποσότητα του νερού που μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα δέντρα αργότερα το καλοκαίρι και το φθινόπωρο. Τα δέντρα αυτά που υπέφεραν από έλλειψη νερού ήταν λιγότερο ικανά να μετατρέψουν το CO2 σε βιομάζα. Οι καλοκαιρινές βροχές δεν είναι δυνατό να αλλάξουν αυτήν την κατάσταση.


"Το χιόνι είναι πολύ πιο χρήσιμο από τις βροχές στο να μεταφέρει νερό σε αυτά τα δέντρα" λέει ο καθηγητής του Hu, Monson. "Αν ένα θερμότερο κλίμα προκαλέσει περισσότερες βροχές, αυτό δεν θα αντισταθμίσει την δυνητική απώλεια σε απορρόφηση άνθρακα λόγω της μειωμένης χιονοκάλυψης". Συμπληρώνει στη συνέχεια ότι "τα ξηρότερα δέντρα είναι επίσης πιο ευαίσθητα σε μολύνσεις από σκαθάρια, αλλά και σε πυρκαγιές."

Οι ερευνητές βρήκαν ότι ακόμα και αργά κατά τη διάρκεια του έτους, τον Σεπτέμβριο ή Οκτώβριο δηλαδή, το 60% του νερού στα ρυάκια και τα τέλματα που συλλέγονται από τα υπαλπικά δάση του Κολοράντο μπορεί να ανιχνευτεί ότι προέρχεται από το λιωμένο χιόνι. Ήταν ικανοί να ξεχωρίσουν μεταξύ ανοιξιάτικου χιονιού και καλοκαιρινής βροχής σε φυτικό υλικό αναλύοντας μικρές διαφορές στα άτομα υδρογόνου και οξυγόνου στα μόρια του νερού.

Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι τα υπαλπικά δέντρα βασίζουν κατά κύριο λόγο στο λιώσιμο του χιονιού, όχι μόνο στην αρχή του καλοκαιριού, αλλά καθ όλη τη διάρκεια της περιόδου ανάπτυξης, σύμφωνα με τους ερευνητές.

"Καθώς το λιώσιμο του χιονιού σε αυτά τα μεγάλου υψομέτρου δάση προβλέπεται να μειωθεί, ο ρυθμός απορρόφησης άνθρακα θα μειωθεί ανάλογα" λέει ο Hu. Τα υπαλπικά δάση αποτελούν το 70% περίπου της "πισίνας" ή περιοχής αποθήκευσης του άνθρακα για τις δυτικές ΗΠΑ.

Πηγή: ScienceDaily

Ένα σκαλί χωρίζει την ανθρώπινη ευφυΐα από αυτή των δελφινιών

Tα δεύτερα εξυπνότερα πλάσματα στον πλανήτη είναι τα δελφίνια, γεγονός που επιβεβαιώνεται και από νεότερες επιστημονικές έρευνες. Αρκετοί επιστήμονες διατυπώνουν πλέον την τολμηρή πρόταση τα θηλαστικά της θάλασσας να αντιμετωπίζονται πλέον ως «μη ανθρώπινα πρόσωπα».

Οι μέχρι τώρα έρευνες πάνω στη συμπεριφορά των δελφινιών έχουν δείξει ότι αυτή είναι παρόμοια με την ανθρώπινη, όσον αφορά την επικοινωνία, και υπέρτερη γενικά των χιμπατζήδων.

Το συμπέρασμα αυτό υποστηρίζεται και από την ανατομική έρευνα που δείχνει ότι ο εγκέφαλος του δελφινιού έχει πολλά χαρακτηριστικά που σχετίζονται με την ανώτερη νοημοσύνη.

Όπως αναφέρουν οι Times του Λονδίνου, αρκετοί επιστήμονες θεωρούν ηθικά απαράδεκτο να κρατούνται τόσο έξυπνα πλάσματα φυλακισμένα σε ενυδρεία ψυχαγωγικών πάρκων ή να φονεύονται σκοπίμως για τροφή ή κατά λάθος από τους ψαράδες.

«Πολλοί εγκέφαλοι δελφινιών είναι μεγαλύτεροι από τους δικούς μας και, αναλογικά με το μέγεθος του σώματός τους, έρχονται δεύτεροι μετά τους ανθρώπινους» δήλωσε η ζωολόγος Λόρι Μαρίνο του πανεπιστημίου Έμορι της Ατλάντα.

Η ερευνήτρια έχει μέσω μαγνητικών τομογραφιών «χαρτογραφήσει» τους εγκεφάλους των δελφινιών και τους έχει συγκρίνει με αυτούς των άλλων πρωτευόντων (ανθρώπων και πιθήκων), αποκαλύπτοντας ότι τα δελφίνια έχουν εντυπωσιακά μεγάλη αναλογία νεοφλοιού, του εξελικτικά πιο σύγχρονου και προχωρημένου τμήματος του εγκεφάλου, στο οποίο εδράζονται οι ανώτερες νοητικές λειτουργίες.

Εδώ και χρόνια τα δελφίνια είχαν θεωρηθεί τα εξυπνότερα ζώα μετά τον άνθρωπο, όμως ορισμένοι επιστήμονες πρόσφατα τα υποβίβασαν κάτω από τους χιμπατζήδες, καθώς έρευνες έδειξαν ότι οι εξυπνότεροι πίθηκοι μπορούν να φτάσουν τη νοημοσύνη τρίχρονων παιδιών.

Πρόσφατα, όμως, νέες συμπεριφορικές μελέτες ήλθαν να επιβεβαιώσουν ότι τα δελφίνια ξεπερνούν τους χιμπατζήδες σε εξυπνάδα και μάλιστα υποστηρίζουν ότι έχουν ξεχωριστές προσωπικότητες, ισχυρή αίσθηση του εαυτού τους, ενώ μπορούν να σκεφτούν ακόμα και για το μέλλον.

Επιπλέον, αποδείχτηκε ότι το ένα δελφίνι μαθαίνει από το άλλο νέες μορφές συμπεριφοράς, ένα σημείο-κλειδί για την εμφάνιση «πολιτισμού».

Η Νταϊάνα Ράις, καθηγήτρια ψυχολογίας του κολεγίου Χάντερ του Πανεπιστημίου της Ν.Υόρκης, έδειξε ότι τα δελφίνια μπορούν να αναγνωρίσουν τον εαυτό τους στον καθρέφτη και να τον χρησιμοποιήσουν για να δουν διάφορα μέρη του σώματός τους. Επίσης αποκάλυψε ότι τα δελφίνια μπορούν να μάθουν μια συμβολική γλώσσα.

Αλλες έρευνες έδειξαν ότι τα δελφίνια μπορούν να λύσουν δύσκολα προβλήματα, ενώ όσα ζουν ελεύθερα στη θάλασσα, μπορούν να συνεργαστούν με τρόπους που υποδηλώνουν πολύπλοκες κοινωνικές δομές και υψηλού επιπέδου συναισθηματικές αντιδράσεις.

Οι Μαρίνο και Ράις θα παρουσιάσουν τα νέα ευρήματά τους σε μια επιστημονική συνδιάσκεψη στην Καλιφόρνια τον επόμενο μήνα και αναμένεται να καλέσουν την επιστημονική κοινότητα να αναγνωρίσει ως ανήθικη την κακομεταχείριση των δελφινιών.


Πηγή: http://www.in.gr

Θεός εναντίον Δαρβίνου

Μπορούμε να συμβιβάσουμε τη θρησκευτική πίστη με την επιστημονική λογική; Η Βίβλος είναι ένα εγχειρίδιο φυσικής ιστορίας; Ο Δαρβίνος ξεκίνησε μια σταυροφορία εναντίον του Θεού; Όλα αυτά τα παμπάλαια ερωτήματα και οι θυελλώδεις αντιπαραθέσεις επανέρχονται σήμερα στο προσκήνιο της επικαιρότητας. Ιδιαίτερα στις ΗΠΑ, όπου πολλές πολιτείες, ενάμιση αιώνα μετά την έκδοση του βιβλίου "Περί της καταγωγής των ειδών", απαγορεύουν τη διδασκαλία της θεωρίας του Δαρβίνου. Ακόμη και ευρωπαϊκές χώρες αντιμετωπίζουν πλέον παρόμοια αιτήματα εκ μέρους των λόμπι των δημιουργιστών.

Σε έναν κόσμο όπου η επιστήμη έχει χάσει την ικανότητά της να εκπλήσσει, συχνά μάλιστα προκαλεί δυσπιστία, όλες οι απόψεις μοιάζουν να έχουν την ίδια αξία. Χρειάζεται η παιδαγωγική ικανότητα του Jacques Arnould, για να μας βοηθήσει να ξεδιαλύνουμε όσα υποστηρίζονται και όσα διακυβεύονται, τις θέσεις της θεολογίας και της πολιτικής. Μας βοηθά επίσης να κατανοήσουμε τη λεγόμενη θεωρία του Νοήμονος Σχεδιασμού (Intelligent Design), που για τους μεν αποτελεί έναν Δούρειο Ίππο των δημιουργιστών, και για τους δε αποτελεί συμβιβασμό με την επιστήμη· μα, προπάντων, παίρνει καθαρά θέση: όχι Θεός ή Δαρβίνος, αλλά Θεός και Δαρβίνος. Μέσα από αυτή τη νέα και διαυγή ανάγνωση της αιώνιας διαμάχης ανάμεσα στην πίστη και τη λογική, μας ανοίγει τον δρόμο για να κατανοήσουμε με καινούργιο τρόπο την εποχή μας.

Αρκετά καλό βιβλίο, αν και αρκετά φιλοσοφικό/θρησκευτικό παρά επιστημονικό. Μου έλυσε αρκετές απορίες γύρω από τα κινήματα του Δημιουργισμού και το πως αντιλαμβάνονται/αντικρούουν τις διάφορες πτυχές της εξέλιξης. Χαρακτηριστικό είναι ότι στη χώρα μας, μόνο το 54% σύμφωνα με μία έρευνα αποδέχεται την εξελικτική θεωρία του Δαρβίνου (δείτε εδώ).

Επειδή η κόντρα αυτή, λοιπόν, υπάρχει και αρκετές φορές γίνεται αρκετά έντονη...ας γελάσουμε βλέποντας πως την αποτυπώνει ο Αρκάς