Μία κοινωνικοοικινομική προσέγγιση της βιοποικιλότητας

Ως βιοποικιλότητα ορίζεται η ποικιλ0μορφία της ζωής σε όλες τις εκφάνσεις της (Gaston & Spicer, 2002). Ο όρος της βιοποικιλότητας είναι λίγο πολύ γνωστός σε όλους μας, είτε από τα ΜΜΕ, είτε από βιβλία, ή ακόμα και από την καθημερινότητά μας. Η αξία αυτής ανεκτίμητη (σκεφτείται πόση βιοποικιλότητα χρειάζεται για να τραφούμε, να ντυθούμε ακόμα και να διασκεδάσουμε!). Ακόμη, από την εμπειρία μας καταλαβαίνουμε ότι η αφνονία των ειδών δεν είναι ίδια σε κάθε περιοχή. Κάποιες έρευνες δείχνουν ότι ο αριθμός των διαφορετικών ειδών μιας περιοχής είναι μεγαλύτερος όσο πιο κοντά στα μεσαία γεωγραφικά πλάτη βρισκόμαστε. Τα παρακάτω διαγράμματα αποδεικνύουν το ίδιο (Gaston et al., 1995).

Εικόνα 1. Κατά γεωγραφικό πλάτος διαβάθμιση της αφθονίας των οικογενειών για (a) σπερματόφυτα, (b) σκαθάρια, (c) αμφίβια, (d) ερπετά, (e) θηλαστικά. Κάθε σημείο αντιπροσωπεύει τον αριθμό των οικογενειών σε κάθε σύνολο περιοχών έκτασης 611.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Οι κατά γεωγραφικό πλάτος ζώνες έχουν φορά από το Βορρά (1) προς το Νότο (24), ενώ ο ισημερινός βρίσκεται μεταξύ των ζωνών 12 και 13.

Βλέπουμε λοιπόν ότι οι αφθονία των οικογενειών (και κατά συνέπεια η βιοποικιλότητα) είναι υψηλότερη στα πλάτη κοντά στον ισημερινό. Ο Huston το 1994 θέλησε να συσχετίσει το γεωγραφικό πλάτος των χωρών της γης με το κατά κεφαλήν ΑΕΠ (Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν) σε αμερικάνικα δολλάρια. Το παρακάτω διάγραμμα είναι μία χοντρική απεικόνισή του, καθώς δεν μπόρεσα να το περάσω αυτούσιο στον υπολογιστή.

Βλέπουμε, λοιπόν, ότι στα μικρά γεωγραφικά πλάτη η οικονιμική κατάσταση είναι πολύ χειρότερη από αυτή των μεγάλων γεωγραφικών πλατών. Συσχετίζοντας αυτό με το γεγονός ότι στα μικρά γεωγραφικά πλάτη η βιοποικιλότητα είναι μεγαλύτερη απ'ότι στα μεγάλα, βλέπουμε ότι όσο μικρότερο είναι το κατά κεφαλήν ΑΕΠ μιας περιοχής τόσο μεγαλύτερη είναι η βιοποικιλότητά της. Αυτό πιθανότατα έχει στενή σχέση με τη δυνατότητα της βιοποικιλότητας να διατηρείται εύκολα στις ανεπτυσσόμενες χώρες.

Ο αχόρταγος δυτικός τρόπος ζωής αποτυπώνει το στίγμα του στην μειωμένη βιοποικιλότητα των περιοχών όπου αυτός εφαρμόζεται.

Για παραπάνω πληροφορίες βλέπε:

Gaston, K.J., & Spicer J.I.,2002. Βιοποικιλότητα, Μία εισαγωγή, Επιμέλεια Απόδοσης στα Ελληνικά Χ. Χιντήρογλου & Δ. Βαφείδης. University Studio Press, Θεσσαλονίκη

Flessa, K.W. & D. Jablonski, 1995. Biogeography of recent marine bivalve molluscs and its implications for paleobiogeography and the geography of extinction : a progress report. Historical Biology, 10, 1209-1212
Gaston, K.J., Williams, P.H., Eggleton, P. & C.J. Humphries, 1995. Large scale patterns of biodiversity: spatial variation in family richness. Proccedings of the Royal Society of London Series B, 260, 149-154
Sutton, S.L. & N.M. Collins, 1991. Inserts and tropical forest conservation. In: The Conservation of Insects and their Habitats (eds N.M. Collins & J.A. Thomas), pp 405-424. Academic Press, London
Huston, M.A., 1994. Biological Diversity: the Coexistence of Species on Changing Landscapes. Cambridge University Press, Cambridge