Κυριακή 6 Δεκεμβρίου 2009

Μείωση της βιοποικιλότητας μπορεί να αυξήσει τα λοιμώδη νοσήματα στους ανθρώπους

Η εξαφάνιση φυτικών και ζωικών ειδών μπορεί να συνδεθεί με το άδειασμα των μουσείων από τις συλλογές τους, ή με το πέταγμα ενός δυνητικού αποθέματος φαρμάκων στα σκουπίδια ή με την μετατροπή κάθε τοπικής κουζίνας σε χάμπουργκερ από τα McDonald's.

Αλλά η μείωση των ειδών και των ενδιαιτημάτων τους πιθανώς να μη κάνει απλώς τον κόσμο βαρετό. Μία νέα έρευνα προτείνει ότι μπορεί να μας βάλει σε κίνδυνο για να κολλήσουμε κάποια άσχημη ασθένεια.

¨Καταστροφή του ενδιαιτήματος και μείωση της βιοποικιλότητας" - οδηγούμενη από την αντικατάσταση των αυτοχθόνων ειδών από ξενικά, από την αποψίλωση, από την αστικοποίηση, και άλλες περιβαλλοντικές αλλαγές - "μπορεί να αυξήσει τη συχνότητα και την κατανομή λοιμωδών νοσημάτων στους ανθρώπους" γράφουν ο Joe Roman του Πανεπιστημίου του Βέρμοντ και η επιστήμονας της ΕΡΑ, Μontira Pongsiri, καθώς και επτά άλλοι συγγραφείς στο BioScience.



Οι ασθένειες γίνονται παγκόσμιες

"Πολλές νέες ασθένειες εμφανίζονται και άλλες που ήταν κάποτε τοπικές γίνονται τώρα παγκόσμιες" λέει ο Roman. "Ασθένειες όπως ο Ιός του Δυτικού Νείλου εξαπλώθηκε ανά τον κόσμο πολύ γρήγορα".

Αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που η ανθρωπότητα αντιμετωπίζει ένα σύνολο νέων ασθενειών. Πριν από 10.000 περίπου χρόνια ο άνθρωπος επινόησε τη γεωργία. Η μετακίνηση αυτή από το κυνήγι στην γεωργία είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία μόνιμων καταλυμάτων, εξημέρωση των ζώων και αλλαγές στη διατροφή. Έφερε επίσης, νέες λοιμώδεις ασθένειες, ένα γεγονός που οι επιστήμονες καλούν "επιδημιολογική μετάβαση".

Μία ακόμη τέτοιου είδους μετάβαση εμφανίστηκε κατά τη βιομηχανική εποχή. Οι λοιμώδεις ασθένειες μειώθηκαν σε πολλές περιοχές, ενώ ο καρκίνος, οι αλλεργίες και τα γενετήσια προβλήματα αυξήθηκαν πολύ.

Τώρα όπως φαίνεται ζούμε μία νέα επιδημιολογική μετάβαση. Ένα σύνολο νέων ασθενειών, όπως ο Ιός του Δυτικού Νείλου, έχουν εμφανιστεί. Άλλες λοιμώδεις ασθένειες που πιστεύονταν ότι ήταν σε ύφεση, όπως η μαλάρια, έχουν επανεμφανιστεί και εξαπλωθεί.

"Το άρθρο μας είναι το πρώτο που συνδέει την παρούσα επιδημιολογική μετάβαση" λέει η Pongsiri "με την αλλαγή της βιοποικιλότητας, την μείωση και την εξαφάνιση".

"Υπάρχει κόσμος που δουλεύει σε αυτό με ατομικές ασθένειες, αλλά κανείς δεν έβαλε όλες τις εργασίες μαζί να τις συγκρίνει", λέει ο Roman. Το 2006 αυτός και η Pongsiri συγκέντρωσαν ένα γκρουπ επιστημόνων και πολιτικών αναλυτών με εξειδίκευση σε ένα εύρος νέων ασθενειών που παρατηρούνται. Από αυτή τη συγκέντρωση προέκυψε η μελέτη που δημοσιεύθηκε στο BioScience.

"Αναλύσαμε όλες τις μελέτες και δείξαμε ότι η εμφάνιση ή η επανεμφάνιση πολλών ασθενειών συσχετίζεται με τη μείωση της βιοποικιλότητας" λέει η Pongsiri.

"Κοιτάξαμε καλά αυτό το πρόβλημα για να πούμε ότι δεν ισχύει μόνο για μια μελέτη" λέει και συμπληρώνει, "κάτι συμβαίνει σε παγκόσμιο επίπεδο".

Από κουνούπι και ποντίκια

Μία από τις μελέτες που εξετάστηκαν ήταν μία έρευνα του 2006 στο Περού. Ήταν η πρώτη που κατέγραψε ότι η μεταφορά της μαλάρια μπορεί να αυξηθεί με την αποψίλωση. Παρόλο που οι μηχανισμοί είναι περίπλοκοι και όχι πλήρως καταγεγραμμένοι, φαίνεται ότι η μείωση της δομικής ποικιλότητας που παρέχεται από τα δέντρα προκαλεί προκαλεί αύξηση στην πυκνότητα των κουνουπιών Anopheles darlingi, έναν δυνητικό μεταδότη της μαλάρια καθώς και αύξηση του ρυθμού τσιμπημάτων.

Αν σκεφτεί κανείς και την ασθένεια Lyme ή μπορελίωση, είναι μία ασθένεια που οι άνθρωποι τον κολλούν από τσιμπούρια μολυσμένα με ένα βακτήριο, το Borrelia burgdorferi. Τα τσιμπούρια από την άλλη, συνήθως παίρνουν αυτό το βακτήρια τρεφόμενοι από μικρά θηλαστικά - κυρίως ένα είδος ποντικού.


"Ιστορικά, η ασθένεια Lyme ήταν μάλλον σπάνια, επειδή υπήρχε ένα μεγάλο εύρος θηλαστικών, από τα πούμα μέχρι τις κοινότητες των τρωκτικών" λέει ο Roman. Τα τσιμπούρια τρέφονται με διαφορετικά είδη, και εφόσον κάποια είναι φτωχοί ξενιστές για το βακτήριο μόνο ένας μικρός αριθμός τσιμπουριών μπορούσε να κουβαλήσει το βακτήριο στους ανθρώπους. Αλλά ο κατακερματισμός και η μείωση των δασών έχει οδηγήσει σε μεγάλες μειώσεις στους αριθμούς των θηλαστικών, και τα συγκεκριμένα ποντίκια που αναφέρθηκαν προηγουμένως φαίνεται να ευδοκιμούν σε φτωχά από είδη μέρη, όπως είναι τα μικρά τεμάχια δασών.

"Στην πραγματικότητα αυτά τα ποντίκια φαίνεται πως είναι τα πιο κατάλληλα ζώα για φορείς του βακτηρίου της ασθένειας Lyme στην βορειοανατολική Αμερική" λέει η Pongsiri. "Επομένως, όσο περισσότερα τέτοιου είδους ποντίκια υπάρχουν στα δάση, τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα να μολυνθούν πολλά τσιμπούρια και κατά συνέπεια και άνθρωποι".

"Με άλλα λόγια, αν ανησυχείτε μήπως αρρωστείσετε από την ασθένεια Lyme, μια ιδέα είναι να φοράτε μακριά παντελόνια, αλλά μια καλύτερη ιδέα είναι να ενταχθείτε στην επιτροπή διαχείρισης της περιοχής σας γιατί "η προστασία μεγάλων ζωνών δάσους σε γειτνίαση με κατοικημένες περιοχές μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης της ασθένειας Lyme" όπως σημειώνεται στο άρθρο του BioScience.

Οικο-επιδημιολογία?

Είναι φρέσκο το να σκεφτόμαστε την βιοποικιλότητα - και επομένως διαχείριση ειδών και περιοχών - σαν ολοκλήρωμα της δημόσιας υγείας. Μέχρι πρόσφατα κανένας επιδημιολόγος δεν πλαισίωνε ερωτήσεις για την πρόληψη λοιμωδών ασθενειών του ανθρώπου με όρους όπως για παράδειγμα η δομή του ενδιαιτήματος, η προώθηση της γενετικής ποικιλότητας των ειδών, ή η προστασία των θηρευτικών ειδών ως ρυθμιστές του οικοσυστήματος. Οι ανθρώπινες ασθένειες, σκέφτεται το συμβατικό μυαλό, κατανοούνται και αντιμετωπίζονται καλύτερα μελετώντας τους ανθρώπους.

"Τώρα έγινε η αρχή για να έρθουν οι επιδημιολογία και η οικολογία μαζί" λέει η Pongsiri.

"Δεν λέμε ότι η απώλεια της βιοποικιλότητας είναι η κύρια μεταδοτική δύναμη για την εμφάνιση αυτών των ασθενειών" λέει ο Roman, "αλλά φαίνεται να παίζουν έναν σπουδαίο ρόλο".

"Μπορεί να καταφέρουμε να μειώσουμε ή να αποσβέσουμε αυτές τις ασθένειες διαχειρίζοντας την βιοποικιλότητα από το γενετικό επίπεδο έως αυτό του ενδιαιτήματος" λέει η Pongsiri.

"Το ένα τρίτο των ειδών των πουλιών και το ένα τέταρτο των θηλαστικών βρίσκονται σε κίνδυνο εξαφάνισης" λέει ο Roman, "και μία τεράστια ποσότητα ενδιαιτημάτων που καταστρέφονται, μαζί με την κλιματική αλλαγή. Θα έπρεπε να αναμένουμε να δούμε τις επιπτώσεις αυτών των αλλαγών να συμβαίνουν τώρα στους ανθρώπους - και αυτό γίνεται".

"Η στάνταρ θέση υπέρ της προστασίας της βιοποικιλότητας είναι ότι υπάρχουν φάρμακα έξω στη φύση και δεν θέλουμε να καταστραφεί ένα δάσος όπου μπορεί να κρύβει την θεραπεία για τον καρκίνο" συμπληρώνει, "και αυτό είναι αλήθεια - αλλά δεν νομίζω ότι αυτό είναι τόσο συγκλονιστικό όσο η θέση ότι εάν αποψιλώσεις το δάσος εσύ ή τα παιδιά σου είστε πιο επιρρεπής σε λοιμώδεις ασθένειες".

Πηγή: ScienceDaily

Δεν υπάρχουν σχόλια:

LinkWithin

Related Posts with Thumbnails